Het kostte me een volle week om te landen op het eilandje waar ik me terugtrok om tot rust te komen.
En ik had maar twee weken…
Volop genoten even goed, en nog minder gedaan dan ik me had voorgenomen. Steeds minder behoefte had ik daar aan mijn telefoon, en ik sliep steeds lekkerder, om maar eens iets te noemen waar ik me bewust van werd. Ik gunde mezelf best veel massages en regelmatig zat ik een tijdje ‘dom’ voor me uit te staren. Veel beter wordt het leven niet, maar wat kostte het een moeite om in deze gemoedstoestand te raken…
Vorig weekeinde moest ik terug. Met direct een volle agenda, zoals vaak na een vakantie. Stellig nam ik me voor om niet direct weer in de actiemodus te schieten. Iedere dag ging ik beginnen met het beeld van de ontspannen Bram op dat heerlijke eiland.
Ging het goed, denk je? Nee natuurlijk… Na een week vakantie stond ik eindelijk een beetje uit, op de tweede dag na terugkeer al weer helemaal aan…
We weten ondertussen allemaal dat ‘uit’ belangrijk is, dat we niet altijd ‘aan’ kunnen/moeten staan. Maar dat het zo lastig is om af te schakelen, terwijl gas geven ogenschijnlijk moeiteloos gaat, dat realiseren we ons nauwelijks. Ik niet in ieder geval.
Ik heb de komende maanden al weer heel veel weken geblokt in mijn agenda. Om ‘uit’ te kunnen gaan.
Dat het me niet meer lukt om stug door te gaan en alle signalen dat er rust vereist is te negeren, is een teken van vooruitgang. Jaren geleden zou ik het hebben getypeerd als een teken van zwakte…
Het is geen ‘vallen en weer opstaan’, dit leven. Als je valt kun je ook even blijven liggen, en jezelf de vraag stellen waarom je eigenlijk viel…
Rust vinden is een opgave, en het vraagt toewijding en discipline. Van mij althans, omdat ‘aan’ (overleven) het zo gemakkelijk wint van ‘uit’. Ik blijf oefenen.
Voor een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?
(ex)Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.
Vandaag: Nicolette de Haas
Nicolette beijvert zich n.a.v. eigen ervaringen voor meer aandacht voor trauma als grootste gemene deler achter heel veel psychisch en lichamelijk leed.
Je windt je alleen maar op over dingen die iets in je raken.
Als iemand me beticht van pedofiele gevoelens gebeurt er niets, omdat het nergens aan raakt. Tekortkomingen genoeg, maar deze niet…
‘Jij bent niet erg goed in stabiele liefdesrelaties’ Au!! Er is ook niemand die me dat heeft kunnen leren, maar iedere dag werk ik aan mezelf en als dat proces ver genoeg is gevorderd…
Waar ik me ook door geraakt voelde: toen iemand me uitmaakte voor betweter, dat ik me beter zou voordoen dan ik in werkelijkheid ben. Dat gevoel heb ik niet, maar ik ben er wel bang voor, zelfoverschatting…
Als psychiater bediende ik me van het motto: wij weten wel wat goed voor u is. Alsof ik de koning was, pluralis majestatis: ‘wij’ zeggen, terwijl je ‘ik’ bedoelt. Ik schaam me er met terugwerkende kracht voor.
‘Prikken of slikken’ zei ik tegen een angstige psychotische man, omdat ik geloofde dat Haldol, in welke toedieningsvorm dan ook, het verschil ging maken. Ik ben nog steeds niet tegen het gebruik van psychofarmaca, maar wel op basis van consensus. En ook een antipsychoticum lijkt op paracetamol: ook al helpt het, over de oorsprong van de klacht zegt het niets. Ik ben dus wel een beetje van mijn geloof gevallen. En omdat psychiaters eerst en vooral in verband worden gebracht met medicatie is het voor mij veel beter dat ik me heb losgemaakt van die rol (lees desgewenst ‘Gevoelsarm’…)
Ik voel me een prettiger mens, nu ik het niet-weten steeds meer durf te omarmen. Alleen angstige mensen verschuilen zich achter morele superioriteit.
Nog steeds wil ik mensen met uiteenlopende gezondheidsproblemen graag iets bieden, maar het gaat meer om delen uit liefde dan om het verspreiden van kennis. Bovendien realiseer ik me steeds beter dat ik helemaal niemand kan genezen, dat kunnen mensen uiteindelijk alleen uit zichzelf halen als het over emotionele problemen gaat (ga met een gebroken been of een tumor vooral wél naar een dokter).
Lotgenoten of andere ervaringsdeskundigen dragen misschien wel meer bij aan je herstel van mentale pijn dan de expert die claimt dat-ie weet hoe het zou moeten, in jouw leven…
Ook de spirituele wereld is er helaas van vergeven: de goeroes die zich tot hun volgelingen richten, ingebed in een uitstekend verdienmodel.
Ik ben een emotioneel getroubleerd mens, en als andere mensen daar hun voordeel mee kunnen doen zijn ze welkom.
Alleen nog in groepsverband: werken in groepen is effectiever en bevredigender, heb ik ontdekt. En in zo’n groep is iedereen evenwaardig: we kunnen en weten allemaal van alles, en competitie wie het meeste weet is toch treurig?
Je bent welkom op een ‘Oud zeer-retraite’ of iets anders in groepsverband voor ‘gevoelige zielen’…
“Er is maar één regel voor het vinden van je eigen unieke waarheid. Je moet leren geduldig naar je zelf te luisteren, jezelf een kans te geven je eigen weg te vinden die alleen van jou is en van niemand anders ” – Wilhelm Reich, 1953
Het schrijven aan Runningtherapie 2.0 is in volle gang. Maar: er wordt nog veel harder nagedacht…
Al zo’n twintig jaar is fysiotherapeut Simon van Woerkom met onze (driedaagse) training onderweg. Ik haakte een paar jaar later aan, en inspirerende gastdocenten ondersteunden ons al die jaren. Maar: de tijden zijn veranderd, en het ‘bewegen om je beter te voelen’ verdient een nieuwe plek in het zorgen voor je gezondheid.
Runningtherapie 2.0 gaat niet meer over de vergelijking met antidepressiva en/of cognitieve gedragstherapie. Het gaat ook niet meer om de ‘evidence based’ behandeling van psychische stoornissen. Want wat zijn dat eigenlijk? Geen ‘simpele’ hersenaandoeningen wordt steeds duidelijker…
Het lijf maakt een comeback in de psychiatrie en runningtherapie past daar precies in🙏🏼
Runningtherapie 2.0 gaat over lichaamswerk, en over heling. Over het herstel van de relatie met je lichaam, over niet enkel uit het hoofd leven. Over verbinden, niet overleven. Over genieten van duursport in plaats van obsessief sporten als manier om te dealen met pijnlijke emoties. Over combineren met ademwerk, yoga of meditatie. Onafhankelijk van een ggz-traject, want we zijn nergens tegen. Maar we zijn wel toe aan een breder perspectief…
Het praktische gedeelte veranderen we niet, en blijft onder regie van Simon. Ook onze gewaardeerde sportpsycholoog Ivo Spanjersberg blijft zijn bijdrage leveren. En graag willen we jullie, de deelnemers, vragen om ons met behulp van feedback verder te helpen. De data voor 2024 staan online, 21 en 22 maart trappen we af in de omgeving van Zwolle. Leuk als je aanhaakt!
n.b. het boek verschijnt hopelijk in de tweede helft van dit jaar. Zie runningtherapie.nl.
Voor een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?
(ex)Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.
Vandaag: Anne Quaars
Visionair, commercieel strateeg, artist en inspirational speaker. Hoe combineer je dat? Zie ook: annequaars.com.
Eigenlijk had ik een soort terugval, in de termen van de verslavingszorg, de afgelopen maanden.
En ik realiseer het me pas na een kleine week vakantie, nu ik weer een beetje tot rust kom. Zelfs het landen duurde langer dan gedacht…
Natuurlijk kan ik me verschuilen achter het volle theaterschema van Fimme Bakker en mij. Maar dat wist ik al maanden van tevoren. Ik had er ‘dus’ rekening mee kunnen houden, door niet ook nog eens volle werkweken naast de lange avonden in het theater in te plannen (inclusief reistijd is een avond in het theater een volle werkdag). Er kwam regie bij, en ik moest mijn tekst leren, en toen ook nog alle p.r. Waarvoor we heel dankbaar zijn, maar het vraagt ook het een en ander. Mijn werkweken liepen weer op tot ruim boven de tachtig uur, de vrije weekeinden verdwenen. Zakelijke afspraken op zondag, omdat je doordeweeks geen tijd hebt…
En dan moest ik tussendoor rennen om het vol te houden en ook nog mijn immer rumoerige privéleven voldoende aandacht geven. Zo kom je wel aan een stabiele relatie jongen…
Dit is geen klacht, maar een feitelijke vaststelling. In de tijd dat ik ‘onbewust onbekwaam’ was verdoofde ik iets met al dat werken. Dat probeerde ik tenminste. Nu voelde ik doorlopend irritaties, over van alles en nog wat. En ik was me bewust dat die het symptoom van iets anders waren. De balans tussen inspanning en ontspanning was weer even helemaal zoek…
Je kunt je overal aan storen. Ik heb daar een groot talent voor. Maar de uitdaging is en blijft daar de les uit te halen die er voor jou in zit. Betere zelfzorg, meer aandacht voor het eigen welbevinden. Ook fijner voor je omgeving, want wat schiet de wereld er mee op als jij je vloekend en toeterend in de file stort? Het is oud zeer dat weer even de overhand krijgt. Terwijl er een remedie is: lief zijn voor jezelf, en niets proberen te forceren.
Mijn volgende vakanties heb ik in ieder geval vast in de agenda gezet. En ik lees ‘De mythe van normaal’ van Gabor Maté, daar wordt een mens ook wijzer van. Hopelijk is het preventie van een nieuwe terugval.
‘Je kunt niet genezen van je werkverslaving, maar wel iedere dag alles doen wat nodig is om een terugval te voorkomen’ zouden ze in het Twaalf Stappenprogramma voor verslaafden zeggen.
Voor een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?
(ex)Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.
Vandaag: Michiel van der Pols
Uiterlijk was hij een harde commando, die diende in oorlogen. De reis naar zijn gevoelige ziel bracht hem de missie van zijn leven: doorbraakcoaching.
We deden een hele dag familieopstellingen, in het kader van de training ‘systemisch werken met topsporters’.
Daan Ruiter en ik namen deel als representant, de steengoeie Yvonne Woordes was de opsteller.
Er was een mannelijke deelnemer die een vraag inbracht over het maken van emotionele verbinding. Yvonne vroeg mij als representant, om op de vloer te gaan liggen op een plek waar de man naar staarde. Ik ging liggen en vrijwel direct begonnen er tranen te stromen, en best veel ook nog. Het was niet vervelend, best bijzonder voor iemand die eigenlijk nooit huilt. Even later lag de man waarvan de vraag werd opgesteld naast me. Intuïtief pakte ik zijn hand. Het was verdrietig en troostrijk tegelijk, en ik voelde dat er bij hem iets vergelijkbaars optrad. De conclusie was voor geen enkele aanwezige te missen: ik representeerde de niet-geboren (of in de baarmoeder overleden) helft van een tweeling.
Tegelijkertijd voelde ik dat bij mij vermoedelijk hetzelfde speelt. Er moet een broertje zijn geweest. Ik krijg weer tranen als ik dit schrijf, en begrijpen doe ik het niet. Het is een weten waar geen verstand bij komt kijken. Het is een niet te beredeneren besef, en het maakt me verdrietig, maar het lucht me ook op. Er vallen ineens een hele hoop puzzelstukjes op hun plek, ik begrijp mezelf weer een stuk beter en ik voel me sinds de opstelling lichter en rustiger. Het gevoel van eenzaamheid dat al mijn hele leven altijd ergens aanwezig is lijkt zelfs iets minder te zijn…
Al een paar jaar speelde ik met deze mogelijkheid, die me werd aangereikt door een ervaringsdeskundige die ik eens sprak. Ik vroeg mijn moeder niet lang geleden naar het verloop van de zwangerschap, maar zij herinnerde zich geen bloedverlies of iets anders dat concreet verwijst naar een vruchtje dat stierf in haar baarmoeder. Maar dat sluit het niet uit, mensen vergeten gebeurtenissen die niet relevant lijken. Er was nog steeds een levend embryo in de baarmoeder…
In tenminste 1 op 10 zwangerschappen doet dit fenomeen zich voor, een objectief gegeven. De impact op de wel levend geboren tweelinghelft (meerling kan ook nog) kan groot zijn, en een heel mensenleven kleuren. Ik raad iedereen die dit leest en waarbij iets resoneert aan om zich er eens nader in te verdiepen. En stel een snel en oppervlakkig oordeel nog even uit…
Tot een jaar of vijf geleden zou ik mezelf voor gek hebben verklaard, door enkel de gedachte toe te staan dat er in mijn leven zoiets kan meespelen. Dat er geen wetenschappelijk bewijs geleverd kan worden interesseert me al lang niet meer.
Ik voel me ‘gewoon’ weer wat meer geheeld, en dat stemt me intens dankbaar…
Voor een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?
(ex)Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.
Vandaag: Yvette Overbeeke
Al jarenlang begeleidt Yvette retraites met enkel vrouwen. En nu is er de ‘oud zeer-retraite’ voor beide seksen, samen met Bram. Zie: retraitesopibiza.nl.
Afgelopen week hadden Fimme Bakker en ik na vier maanden hard werken en twintig try-outs dan eindelijk onze première.
In Amstelveen nog wel, een paar honderd meter van de plek waar mijn zoon zijn eerste levensjaren doorbracht. ‘Ik stond daar ook ingeschreven, maar was vooral afwezig. In Amsterdam aan het werk’ probeerde ik nog grappig. Maar een beetje dubbel voelde het wel, die locatie.
Na afloop hadden we even een geroerde, maar blije (o)pa Paul op het podium. Voor mij het absolute hoogtepunt van de avond. Er bestaat transgenerationeel trauma, maar voor talent geldt dat evenzeer: Fimmes gevoel voor humor en kwaliteit op het podium zit in de lijn van zijn opa (niet toevallig is Paul zijn tweede naam). Ook de trots van Fimmes moeder op onze zoon gaf me ook een warm gevoel. We spelen dit seizoen nog ongeveer tien keer (check fimme.nl voor de meest accurate speellijst) en hopen dat nog veel theaters ons willen boeken voor ‘24-‘25…
Ben je bezopen? het boek
Het volgende (en voorlopig laatste) hoogtepunt dat zich nu aandient is Fimmes boek met gelijknamige titel: het verhaal over zijn verslaving en zijn perspectief daar op. Met een voorwoord van Wim Kieft en een bijdrage van Rene van Collem. Ik mocht de epiloog schrijven.
Op 6 maart is er een bijzonder lanceerfeestje in Amsterdam, en er zijn nog kaarten (incl boek) voor die avond in het Betty Asfalt Complex (er zijn nog kaarten). Met fijne optredens van jeugdig kleinkunsttalent…
Ondertussen ga ik me voorbereiden op twee weekjes vakantie ver weg, alleen en in stilte. Voor een aandachtsjunk die nog in herstel is wordt dat wel weer even tijd…
p.s. je kunt nu ook al een gesigneerd boek bestellen bij fimme.nl.
Bram en zijn zoon werden geïnterviewd naar aanleiding van hun theatertour Ben je bezopen?
Bram Bakker, bekend ex-psychiater en verslavingsdeskundige en Fimme Bakker, cabaretier en ex-verslaafde. Ze staan samen in het theater met de voorstelling ‘Ben je bezopen?’. Als vader en zoon, en eigenlijk leerden ze elkaar pas echt kennen op de theatervloer. Ze vertellen erover in Langs de Lijn En Omstreken.
Voor een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?
(ex)Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.
Vandaag: Fransje van Dorsser
Fransje begon op een PAAZ, leerde daar systemisch denken en werken, en werd pas daarna formeel opgeleid tot ondermeer een vrijgevestigde relatietherapeut.
Bram en zijn zoon Fimme in gesprek over hun theatershow ‘Ben je bezopen?’
In de Schouwburg in Amstelveen gaat vanavond de theatervoorstelling ‘Ben je bezopen?’ in première. Daarin verkennen voormalig psychiater Bram Bakker en zijn zoon Fimme hun relatie. Fimme was namelijk jarenlang zwaar verslaafd terwijl zijn vader als verslavingsdeskundige niets doorhad.
‘Bij een verslavingsdeskundige zit thuis een junk op de bank’
“‘Bij de loodgieter lekt de kraan, die uitdrukking kennen veel mensen wel en je wordt geen relatietherapeut als je goed bent in relaties”, zegt Bakker. “En toch hebben mensen dan het idee dat hun eigen zwakke plek en hun werk niets met elkaar te maken hebben.” En dat is volgens Bakker niet zo. “Mensen die iets met verslaving doen, hebben iets met dat thema. Bij een verslavingsdeskundige thuis, zit een junk op de bank, grapte een vriend van mij.”
Veel heftiger dan cannabis
De zoon van Bram Bakker, Fimme, blowde veel en daar was hij van op de hoogte. Fimme vroeg zijn vader namelijk uiteindelijk om hulp vanwege zijn cannabisprobleem. “Maar pas de afgelopen maanden, sinds we met de try-outs zijn begonnen, krijg ik te horen hoe gruwelijk het echt was. Het was echt veel meer en heftiger dan alleen maar cannabis”, zegt Bakker.
Voor Fimme was het lastig om dit allemaal aan zijn vader te vertellen. “Aan de ene kant is het fijn dat ik hem kan helpen en de weg wist.” Dat biedt volgens Bakker voordelen. “Maar aan de ander kant was hij zich er ook wel van bewust dat ik een soort prominent in verslavingszorgland was, en wilde hij me ook weer niet onnodig ongerust maken.”
De voorstelling
“Het idee was eigenlijk: we geven allebei in drie kwartier ons perspectief op verslaving in het algemeen en op die van Fimme in het bijzonder. Daar zijn we begin september mee begonnen en dat werd een best wel pijnlijke, moeilijke verkenning”, vertelt Bakker. Ook in hun onderlinge relatie was dit lastig, geeft hij aan. “Maar het heeft ons ook veel gebracht.”
Uiteindelijk is de voorstelling iets veranderd. Het is nu één tuk geworden, waarbij Fimme het van zijn vader overneemt. “Nog steeds staan we beide wel grotendeels ons eigen verhaal te doen. En het is een kwetsbaar verhaal. Alleen is er voelbaar en waarneembaar meer verbinding”, vertelt hij.
“Ik schmink mezelf een beetje af van de autoriteit die het allemaal heel goed weet naar de vader die er toch ook niet altijd evenveel van heeft weten te bakken”, zegt hij. “En dat is zacht uitgedrukt”, voegt Bakker er aan toe. “En Fimme komt in zijn betoog toch ook wel tot de conclusie dat we wel erg op elkaar lijken.”
Voorprogramma
Fimme Bakker is van huis uit cabaretier. Vorig jaar won hij het Groninger Studenten Cabaret Festival. “Op een bepaalde manier ben ik eigenlijk zijn voorprogramma, want zijn theatrale talent is veel groter dan dat van mij. Hij is echt heel veel grappiger”, zegt Bakker.
De voorstelling gaat volgens Bakker vooral over gebrekkige emotionele huishouding. “En Fimme kan je daar dan ook nog om laten lachen. Terwijl het natuurlijk een serieus onderwerp is.”
Bram was te gast bij De Jortkast (van Jort Kelder)
Worden we een beter mens als we aan de psychedelica gaan? Jort neemt voor de uitzending een hap truffels en er borrelen direct grote levensvragen op: waarom zijn de Duitsers nu ook zo gepolariseerd en welke psychische hulp kan de samenleving verder helpen?
Jort Kelder bij de Jortcast in gesprek met dr. Bram Bakker (ex-psychiater en verslavingsdeskundige) en dr. Hanco Jürgens (verbonden aan o.a. het Duitsland Instituut).
Deze week mochten mijn zoon Fimme Bakker en ik aanschuiven bij het NPO-programma Op1 om te vertellen over ons theaterprogramma.
Na afloop kregen we een bijzonder compliment: ‘Dank voor jullie kwetsbaarheid, we zien maar weinig mannen die dat durven’. We keken elkaar een beetje verbaasd aan, omdat het voor ons inmiddels ‘normaal’ is geworden ons persoonlijke verhaal over de pijnlijke tijd dat Fimme verslaafd was met ons theaterpubliek te delen.
Toch bleef ik er op kauwen, want ook ik zie eigenlijk relatief weinig mannelijke kwetsbaarheid in het publieke domein. Terwijl mannen net zo kwetsbaar zijn als vrouwen mag ik hopen…
Waarschijnlijk is hun behoefte om dat te verbergen groter, gemiddeld gesproken. Ik bedacht me ook dat het overtal aan vrouwen bij veel vormen van lichaamswerk en werken aan jezelf daar vermoedelijk ook mee van doen heeft. Een familieopstelling met evenveel mannen als vrouwen heb ik zelden meegemaakt, de retraites op Ibiza worden vooral geboekt door vrouwen en yoga zou ook kerels kunnen helpen, maar de realiteit is dat mannen daar vaak op afgeven als een typisch vrouwending…
Wat zou ik graag willen dat er veel meer mannen uit de kast komen met hun kwetsbaarheid. De ‘oud zeer-retraite’ is er ook voor kerels met emotionele pijn. Zelfzorg gaat vooraf aan alle zorg voor een ander jongens! En met je kiezen op elkaar geklemd in een ijsbad stappen is nog iets heel anders dan ‘de reis naar binnen’ aanvangen en echt door de fight-flight-freeze-respons heen durven gaan.
Gevoelswerkweek
Fimme en ik willen nu ook buiten het podium andere vaders en zonen helpen elkaar meer van die zachte kant te laten zien. We organiseren van 16-21 juni en 5-10 november twee keer een ‘gevoelswerkweek’ in Spanje voor vijf vaders en vijf zonen. Om ze te ondersteunen in hun verlangen naar een verdieping in hun relatie. Want dat hebben alle mannen ook, al is het diep van binnen, een verlangen naar meer verbinding. Mij kostte het jaren om dat te ont-dekken, maar in de relatie met mijn kinderen is het nu warmer dan ooit tevoren.
Laat ons weten als je interesse hebt via www.fimme.nl.
En moedig iedere man die je kent aan om in zijn kracht te gaan staan, want dat is het delen van je kwetsbaarheid uiteindelijk…
Als mensen lyrisch zijn over een boek is mijn eerste gedachte altijd: ‘Wat zegt dat over diegene?’
Er worden heel veel goede boeken geschreven, die ook vaak met gepast enthousiasme worden ontvangen, maar lyrisch? Da’s misschien een beetje overdreven…
En toch: ik ben lyrisch over Hongerige geesten van Gabor Maté. En dat zegt inderdaad ook veel over mij. Mijn enthousiasme over zijn oudste boek, Het verstrooide brein, was al groot. En het boek daarna, Wanneer je lichaam nee zegt, vond ik ook al een aanrader (over beide titels schreef ik eerder recensies op dit platform).
Mild en liefdevol
Maar Hongerige geesten slaat alles. Om te beginnen vind ik het beter geschreven en evenwichtiger dan de twee titels daarvoor. De combinatie van wetenschappelijk onderbouwde kennis, verhalen uit de praktijk en het delen van eigen thema’s klopt precies. Het is mild en liefdevol naar alles en iedereen (en misschien nog wel het minst naar zichzelf, maar dat past bij de dynamiek die Maté beschrijft). Vooral de zwaar getraumatiseerde en verslaafde mensen (in die volgorde!) uit de drugsbuurt in Vancouver waar hij jaren werkte krijgen in dit boek een warm, menselijk gezicht. En dat verdienen ze. De buurt is te zien in de schokkende documentaire ‘Ten dollar death trip’ op Netflix trouwens.
Maté gaat uitvoerig in op wat verslaving bij veel mensen oproept, en wat dat over hen zegt. Hij maakt gehakt van de genetica die een serieuze rol zou spelen bij het ontstaan van verslaving en legt ook uit waarom dit verklaringsmodel maar terug blijft komen (als het genetisch is ben je niet schuldig…)
“Ik vind het een troostrijk en geruststellend boek, omdat het de ‘stoornis’ verslaving normaliseert, volstrekt menselijk maakt.”
De ontwikkeling van het brein krijgt opnieuw uitvoerige aandacht, zonder dat hij de hersenziekte-opvatting daarmee omarmt. Het ontstaan van verslaving werd mij nooit duidelijker uitgelegd, terwijl ik er al best veel van wist. Grootste winstpunt is dat het zwart-witte onderscheid tussen verslaving aan drank/drugs en gedragsverslavingen volledig wordt opgeheven. Het zijn verschillende uitingen van hetzelfde onderliggende thema: het verdoven van pijn, het zoeken naar een beetje dopamine (stimulans/motivatiesysteem) en/of opioïden (hechting/beloningssysteem). In dezelfde lijn plaatst hij bijvoorbeeld ook nog de dwangstoornis (OCD).
Waarom vertelde niemand me dat ik dit boek moest lezen, terwijl ik als psychiater in de verslavingszorg werkte? Waarom begrijp ik veel van de verslaving aan cannabis van mijn zoon Fimme nu pas? Ik las het boek als achtergrond bij het theaterprogramma dat we samen gaan spelen (check www.fimme.nl).
Herkenning
En waarom herken ik mezelf zo in Maté? Dat moet toch ook iets betekenen, dat gedragsverslaafde therapeuten in de verslavingszorg gaan werken? Wat Maté met cd’s kopen heeft, heb ik met sport. En workaholic, hoeveel zorgprofessionals zijn dat niet? Maté stipt het regelmatig aan, dat zijn eigen gemoedstoestand heel bepalend is voor hoe hij zijn werk doet. Dat de ‘brain lock’ van zijn eigen verslaving hem een ongeduldige, oordelende arts maakt. En hij vertelt openhartig hoe hij daar mee heeft gedeald. Laat daar ‘Gevoelige zielen’ over gaan, mijn eigen nieuwe boek (meer over Gevoelige zielen).
Helemaal geen kanttekeningen? Een kleintje: dit boek gaat niet over verslaving. Het gaat over een ongelukkige manier van omgaan met pijn, oud zeer. Ieder mens doet dat anders, en je zou uit de ondertitel (‘de psychologie van verslaving’) de indruk kunnen krijgen dat verslaafden ‘anders’ zijn. En dat is dus niet zo… Het boek gaat over mensen zoals jij en ik.
Ik vind het een troostrijk en geruststellend boek, omdat het de ‘stoornis’ verslaving normaliseert, volstrekt menselijk maakt. En omdat het oog heeft voor de impact van alles wat in de generaties voor jou is gebeurd, en dat je leven in het hier en nu mede kleurt. Inclusief iedereen die in zo’n complex proces van mateloosheid (mijn favoriete woord voor alle soorten verslaving) betrokken raakt. Want ook de partner die fantaseert over de liefde die de verslaafde zou kunnen redden heeft werk te doen.
Laatste pluim voor Maté: hij propageert geen enkele aanpak die voor iedereen zou werken. Hij is heel positief over de twaalf stappen-aanpak (die van de AA), maar geeft ruiterlijk toe dat hij zelf nooit verder kwam dan een enkele meeting bezoeken. Ook dat herken ik…
Lees dit boek, en geef het snel door als je het uit hebt. Het kan levens redden!
Deze recensie verscheen oorspronkelijk op de Balanskliniek.
Bram en Fimme doen hun verhaal over ‘Ben je bezopen?’ bij Op1.
Liever een harde rake grap dan een ritueel dansje om de hete brei. In hun nieuwe theatervoorstelling ‘Ben je bezopen?’ verkennen vader Bram en zoon Fimme Bakker verslavingen en hun onderlinge relatie. Verslavingsdeskundige Bram had niet door dat zijn eigen zoon zwaar verslaafd was. Hoe is dat mogelijk?
Vader en zoon schuiven aan bij Op1 en vertellen alles over hun nieuwe voorstelling.
Wat als je vader een bekende ex-psychiater is, gespecialiseerd in verslavingen, en jij als zoon zelf verslaafd raakt? Wat als jij als vader alles weet van verslavingen, maar niet ziet dat je eigen kind verslaafd is. Het is het verhaal van Fimme en Bram Bakker.
Voor een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?
(ex)Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.
Vandaag: Mariëlla Kunst
Drie jaar na het verlies van hun zoon melden Mariëlla en haar man zich aan als pleegouders. Het begin van een traject vol grote uitdagingen.
Reacties