Lees meerBij zorgverzekeraars voor vierde jaar op rij stijging van de winsten. Waarom dalen de premies dan niet?
– BB
Je zou bijna hopen dat Mark Rutte zelf eens een depressie krijgt
Mark Rutte heeft uiteraard geen behoefte aan de lustpil, maar stel dat het wel zo was, zou hij het dan toegeven?
Vorige week was het nationaal congres ‘Anders denken over psychische aandoeningen’, een mooi initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Iedereen die er een beetje toe doet, qua beleid, was er. De premier deed de aftrap, minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn kwamen na hem, vele andere autoriteiten volgden. Op Radio 1 werd er in de ochtend uitgebreid aandacht aan besteed, en uit het interview met Rutte werd duidelijk dat er nog heel veel te doen is. De minister-president liet desgevraagd weten dat hij het wel openbaar zou maken als hij een psycholoog of psychiater zou moeten bezoeken. Prachtig natuurlijk, maar de reden die hij daarvoor aangaf was precies de verkeerde: “Ze komen er in mijn geval anders toch wel achter.”
Dat kan zijn, maar als dat het enige argument is ga je bijna hopen dat ook Mark Rutte nog eens een depressie ten deel valt, zodat hij de noodzaak van destigmatisering aan den lijve ervaart. En dat hij dan ook eens merkt hoe goed de behandeling van zo’n ziekte kan zijn, waarna hij zorgt dat het gezondheidszorgbeleid wordt bijgesteld. Ik bedoel: dat de onevenredig forse bezuinigingen in de GGZ worden geschrapt. Het is overigens niet persoonlijk bedoeld, een eetprobleem voor de minister en een fobie voor de staatsecretaris zouden in dit verband ook behulpzaam kunnen zijn…
Paniekaanvallen
In dit land praten we graag en veel, over van alles en nog wat, maar niet over onze paniekaanvallen, angst om gek te worden of het gevoel een minderwaardig mens te zijn dat anderen slechts tot last is. Veel mensen kijken wel uit om het over hun mentale gesteldheid te hebben, bang als ze zijn voor onbegrepen reacties. Ze drinken in stilte en bedelen bij de huisarts om medicatie die hun symptomen een beetje kan beteugelen.
In dit verband wordt er ook al stiekem uitgekeken naar de lustpil, die problemen in de seks zou moeten gaan oplossen, vooral bij vrouwen. Vanwege al teveel dubbele petten bij de promovendus en de begeleiders werd een promotie op de ‘Viagra voor vrouwen’ vorige week ineens afgeblazen. Er is kritiek op de medicalisering van de seksualiteit, terwijl een verschil in seksuele behoefte tussen man en vrouw toch ook een relatieprobleem is. Zegt de gefrustreerde echtgenoot straks tegen zijn vrouw: “Je kunt wel hoofdpijn hebben, maar dat is toch geen reden die pil niet te slikken?”
Lustpil
Toch wordt die lustpil een groot succes. Het stiekem slikken van antidepressiva, kalmeringstabletten en lustpillen is namelijk vele malen makkelijker dan er voor uitkomen dat je een serieus psychisch probleem hebt. Daarom zou een verandering van de slikcultuur een belangrijke stap kunnen vormen in het bestrijden van het stigma rond psychische aandoeningen. “Ik slik het niet weg, ik praat er over.”
Mark Rutte heeft uiteraard geen behoefte aan de lustpil, maar stel dat het wel zo was, zou hij het dan toegeven? Zo makkelijk kom je er niet achter dat iemand zo’n middel gebruikt, dus zijn eerder genoemde argument geldt hier niet…
Lees de column inclusief reacties in Joop.
Living with a Black Dog
Heeft u dit filmpje al gezien over depressie? Living with a Black Dog.
Recensie Blijf beter!
Een mooie recensie voor Blijf beter! op het blog Mooigeschreven.nl.
Hieronder een kort fragment.
De kracht van Blijf beter! is dat het bijdraagt aan de bewustwording van het feit dat onze leefwijze ziekmakend is. De gedrags- en beleidsverandering die nodig is om onze gezondheidsproblemen aan te pakken moet hoge prioriteit krijgen. Dat is een verantwoordelijkheid van elk individu en van de overheid.
Daarbij neemt Bram Bakker als uitgangspunt dat we onze gezondheid integraal gaan benaderen en geen onderscheid meer maken tussen psychische en lichamelijke aspecten.
“Bram Bakker wekt niet de schijn alle wijsheid in pacht te hebben als het gaat om de oplossingen. Hij neemt wel stelling in en opent op een toegankelijke manier de discussie.”
Wat zou het mooi zijn als veel mensen aan deze discussie gaan bijdragen én overgaan tot actie.
De site mooigeschreven.nl is inmiddels helaas gestopt.
Lees meer“Triest: jaarlijks plegen meer dan 800.000 mensen zelfmoord, elke 40 seconden iemand. WHO vraagt nu om meer aandacht voor preventie #suïcide”
Drink dure wijn
Bram Bakker wil af van de goedkope drank en de alcoholreclames.
Al weken erger ik me groen en geel aan een reclame op de radio. Ik zal u de naam van de firma besparen, maar het komt er op neer dat een aangeschoten kakbal u aanmoedigt om veel wijn te kopen, omdat het zo goedkoop is.
Het is het verheerlijken van drankconsumptie, niet meer en niet minder. Ik stuurde er een Twitter-berichtje over de wereld in, en prompt kwam de eeuwige reactie over de eigen verantwoordelijkheid en zo.
Dat maakt me alleen maar pissiger: alcoholverslaving is een van de allergrootste gezondheidsproblemen in de wereld. De ziekte eist honderdduizenden slachtoffers per jaar, het leed dat er mee gemoeid is valt met geen pen te beschrijven. Dan moet je bij mij echt niet aankomen met: die zuiplappen moeten het zelf maar weten.
“Drank in Nederland is veel te goedkoop. De extreem lage prijs vormt geen enkele prikkel om enige terughoudendheid in alcoholconsumptie te betrachten.”
We vinden onszelf geweldig flink als we tegen jongeren tot achttien zeggen dat ze niet mogen drinken, maar direct na het bereiken van die leeftijd legt niemand ze meer een strobreed in de weg. Om het over de haperende controle bij minderjarigen nog maar even niet te hebben.
Als onze overheid echt stoer wil doen verbiedt ze domweg alle alcoholreclames, inclusief aanbiedingen, en zorgt ze dat de prijs in een redelijke verhouding staat tot de gezondheidsrisico’s die er aan vast zitten. Sigaretten zijn bijvoorbeeld behoorlijk prijzig, en daarmee is de keus om ze toch te kopen al direct een stuk bewuster. Bovendien kun je uit de opbrengsten van de accijnzen op rookwaren de gezondheidszorg voor mensen met longkanker en andere ellende door het roken grotendeels bekostigen. Een fair deal dus, en als de ziektekosten voor rokers teveel stijgen moeten de sigaretten in prijs omhoog.
Waarom doen we hetzelfde niet met alcohol? Waarom kan een dure supermarkt iedere week een krat bier in de aanbieding doen voor minder dan tien euro? Pubers en volwassenen kunnen zichzelf gemakkelijk een hersenbeschadiging bezorgen door veel te veel bier te drinken. Dat moeten ze domweg niet kunnen betalen.
Alcohol is een genotsmiddel dat met mate genuttigd moet worden. Stunten met de prijs verleidt juist de kwetsbaren onder ons om meer te drinken dan goed voor ze is (of dan ze al deden). Als een fles wijn twintig euro zou kosten werd er in Nederland heel veel minder wijn gedronken, dat begrijpt iedereen. Waarom is dat dan niet zo?
Het smoesje dat het goed is voor hart- en bloedvaten, vooral die rode wijn, werd deze week opnieuw overtuigend weerlegd door wetenschappers. Ook voor onze gezondheid is het dus niet nodig om iedere dag twee ‘glaasjes’ te nuttigen.
Voor de volledigheid: ik drink graag af en toe een biertje of een glas wijn. Maar ik weiger om te reageren op gestunt met alcoholprijzen. Boycot de drank die in de aanbieding is, stel ik voor. Wie doet er mee?
Lees de column inclusief reacties in Joop.
Normaal doen
Wat leren we van Robin Williams’ dood?
Veel mensen geloven dat er een verband is tussen kunstenaar zijn en zelfmoord plegen.
“Zelfmoord is de permanente oplossing voor een tijdelijk probleem” is één van de meest prikkelende uitspraken over suïcide. Zou Robin Williams dat ergens in zijn leven ook wel eens gehoord hebben? En zo ja, wat vond hij ervan? Het is een stelling die bruikbaar is bij pogingen om mensen die zelfmoord overwegen op andere gedachten te brengen. Soms helpt het, vaak ook niet.
Wat er wel of niet aan mogelijkheden onbenut is gebleven na een geslaagde zelfmoordpoging is een van de meest voorkomende vragen waar nabestaanden mee worstelen. Ze voelen zich vrijwel zonder uitzondering schuldig en in de steek gelaten, en willen weten wat ze hadden kunnen doen om de zelfdoding van hun dierbare te voorkomen. Want ze hadden graag, en met veel liefde, getracht het lijden te verzachten van hun partner, vriend(in) of familielid. In de hoop dat het onomkeerbare besluit niet was genomen.
Motieven
Er is best veel onderzoek gedaan naar suïcide, en suïcidale neigingen. Maar heel betrouwbare antwoorden op de vraag waarom iemand uiteindelijk besloot uit het leven te stappen krijgen we nooit, omdat we het niet meer kunnen vragen aan de betreffende persoon. Zoals altijd bij de zelfmoord van een beroemdheid werd er heel veel gespeculeerd over de motieven van Williams dit leven voortijdig te verlaten. Maar veel verder dan dat hij leed aan complexe psychiatrische problematiek (depressie, verslaving) zullen we niet komen. Vooral de nabestaanden lijden vaak lang, niet zelden levenslang, onder alle onbeantwoordbare vragen.
Het in de media breed uitgemeten drama (waarom moesten we alle details horen van de manier waarop?) kende gelukkig ook een positieve kant: ineens was er weer eens uitgebreide aandacht voor de problematiek van de zelfmoord, die een belangrijke doodsoorzaak is (met name onder jonge mensen) en die steeds meer voorkomt. In de Telegraaf schreef journaliste Myrthe van der Wolf een aangrijpende open brief over haar vader, die een aantal jaren geleden ook een eind aan zijn leven maakte. Het is onwaarschijnlijk dat iemand deze brief leest en er daarna nog onverschillig onder is dat mensen uit het leven stappen, omdat ze hun pijn niet langer verdragen.
Creativiteit en suïcidaliteit
Ook was er veel te lezen over het mogelijke verband tussen creativiteit en psychiatrische stoornissen. Veel mensen geloven dat er een verband is tussen kunstenaar zijn en zelfmoord plegen. Vooral onder komieken zou het in verhouding veel meer voorkomen. Te midden van alle links die via Facebook en Twitter rondgingen trof ik een uitstekend artikel waarin werd uitgelegd dat er vooralsnog weinig causaal verband is aangetoond tussen creativiteit en suïcidaliteit. Zo droeg de dood van Robin Williams bij aan meer kennis over zelfmoord, en dat is nodig ook.
Het stuk dat in mijn ogen het meest treffend was verscheen in the New Yorker, van de hand van schrijver Andrew Solomon, zelf een ervaringsdeskundige. Alles wat je wilt, of beter: moet weten, staat erin.
Robin Williams heeft ons stof tot nadenken gegeven. Als daar meer aandacht voor mensen met suïcidale gedachten uit voortkomt, en betere zorg, dan is zijn overlijden niet geheel zinloos geweest.
Lees de column inclusief reacties in Joop.
Lees meer‘‘Ziekenhuisartsen besteden 12% van hun tijd aan interactie met patiënt en 40% aan interactie met data-informatie systemen. Help!”
– BB
‘Zonder hardlopen zou ik een stuk gekker zijn’
Bram (50) is psychiater, schrijver, hardloper en zelfverklaard rebel. Interview in het NRC
geschreven door Brenda van Osch.
Fascinatie
„Mijn moeder was bibliothecaresse, ik las veel. Mijn eerste volwassenenboek was De donkere kamer van Damocles. Het intrigeerde me. Wat klopte er van wat die man dacht? Wat was ingebeeld, wat echt? Ik was 15, 16 jaar toen ik Wie is van hout? las, van Jan Foudraine, aanvoerder van de antipsychiatrie. Hij bepleitte dat niemand zo gek was of je kon het begrijpen. Ik wist toen al dat ik psychiater wilde worden. Mijn vaders jongste broers waren een tijd opgenomen in een instelling. Beetje neurotische types, nasleep van de oorlog. Ik wilde begrijpen wat er zo gek aan ze was. Ik vond ze helemaal niet gek.”
Teleurstelling
„Ik vind het mooie van de psychiatrie dat tien mensen met een depressie tien mensen zijn met andere aanleg en omstandigheden, een ander verhaal. Toen ik na achttien jaar studeren en een promotie eindelijk aan de slag ging als psychiater, dacht ik al snel: is dit het nou? Zo onpersoonlijk, weinig creatief. Er zijn goede redenen om tien mensen met kleincellig longcarcinoom hetzelfde te behandelen, maar niet om dat te doen bij tien mensen met een depressie. Toch werkt de psychiatrie ook met protocollen: eerst pil x, dan pil y, dan z. Ik geloofde daar niet in. En nog steeds niet.”
Overtuiging
„Veel afwijkend gedrag is volgens mij een normale reactie op abnormale omstandigheden. Hebben al die jongetjes ADHD of worden ze overvraagd op scholen die zijn ingericht op brave meisjes? Ik behandel veel topsporters. We betalen voetballers op hun vijftiende een miljoen euro. Blijf dan maar normaal! En mensen die als verslaafd worden weggezet, hebben die niet gewoon moeite met overbelasting, zoals iedereen? We zitten allemaal dicht op gekte en ontremming, met een dun laagje beschaving.”
Drijfveer
„Onverschilligheid is de ziekte van deze tijd. Dat is mijn motief om opiniestukken te schrijven. Alles gaat op in haast; een tv-avond over pesten, en over tot de orde van de dag. De mores in de psychiatrie vind ik net zo armoedig. Er wordt bezuinigd, mensen worden teruggezet in de samenleving en moeten het maar zien te redden. Waar blijft het verzet? De vereniging voor mensen met pleinvrees gaat niet op het Malieveld staan, dat moeten wij doen. Een oncoloog strijdt voor je tot het niet meer gaat. Wij psychiaters bieden pillen en een volgende afspraak. Dat is laf en kost mensenlevens.”
Controverse
„Persoonlijke verwijten raken me. Een nabestaande die mij iets nadraagt, misschien wel met reden. Dat ik word uitgekotst door een beroepsvereniging of collega’s die me niet kennen, raakt me minder. Ik heb een dikke huid gekweekt. Ik word beticht van ijdelheid, je kunt ook zeggen: jij geeft het vak kleur. Er wordt aan voorbijgegaan dat ik me uitspreek uit liefde voor het vak en de patiënten. Ik ben soms ook wel klaar met Bram Bakker, maar de psychiatrie heeft behoefte aan rebellen. De dwarse psychiater, werd ik ooit genoemd. Een geuzentitel, vind ik. ‘Dwarsliggers houden de rails bij elkaar’, zoals een vriendin zei.”
Speerpunt
„Ik ben niet tegen pillen, ik schrijf ze ook voor. Maar de achteloosheid waarmee het receptenboek wordt getrokken, vind ik stuitend. Geluk uit een potje wordt mijn volgende boek. We laten ons ringeloren door de farmaceutische industrie. Die financieren de meeste studies. Kopen bewijs, kun je zeggen. Eén miljoen Nederlanders aan de antidepressiva, dat kán toch niet kloppen. En als ik iemand met paniekaanvallen hardlooptherapie voorschrijf, om hem te leren zijn ademhaling onder controle te krijgen, wil de verzekeraar niet betalen omdat het effect niet bewezen is.”
Balans
„Toen ik mijn vriendin net kende, zei ze ’s avonds: ‘Kom zitten, drinken we een wijntje’. Na drie weken zei ze: ‘Ga eerst maar lopen’. Lopen brengt rust in mijn hoofd. Een veelgemaakte fout is dat mensen bij drukte bezuinigen op ontspanning: sporten, seks, een avondje weg. Ik heb mezelf daar ook in moeten trainen. Laptop dicht, nu iets leuks doen met de kinderen. Tijd maken voor seks. Lopen. Zonder hardlopen zou ik een stuk gekker zijn. Als ik de pech had gehad een slechte psychiater te treffen, zat ik nu volgepropt met Ritalin.”
foto door Maurice-Boyer, zie NRC.
Brambakker-Zonder-hardlopen-zou-ik-een-stuk-gekker-zijn
Lees het interview op je gemak (opent een pdf).
Jullie zijn zelf narcistisch
Boos, omdat je jezelf genegeerd of onvoldoende serieus genomen voelt. Best zielig eigenlijk.
In een van de vele vakantiekranten die ik na terugkomst doorspitte, trof ik een mooi interview met psychologe Corine de Ruiter. Deze hoogleraar forensische psychologie lag de afgelopen tijd veelvuldig onder vuur, onder meer omdat ze een berisping opliep van het medisch tuchtcollege na een klacht over een rapportage die ze had gemaakt ten behoeve van een rechtszaak tussen gescheiden ouders over de voogdij van hun zoon. Een ander punt van kritiek aan haar adres was het ‘publiekelijk diagnosticeren’ in geruchtmakende rechtszaken zoals die van Joran van der Sloot.
In het interview gaf De Ruiter haar visie op deze aantijgingen, en dat deed ze op overtuigende wijze. Zo wees ze terecht op het typisch Nederlandse van de kritiek: bij ons in de polder wordt teveel profiel niet gewaardeerd. En als psycholoog of psychiater mag je al helemaal niet opvallen, althans: dat is de ongeschreven regel. Goede redenen waarom je geen publieke opinie mag geven zijn er niet, sterker nog: dat het in vrijwel alle andere Westerse landen helemaal niet wordt beschouwd als iets eigenaardigs, zou te denken moeten geven over de Nederlandse mores.
De Ruiter heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het verbeteren van de forensische rapporten in ons land. En uit eigen ervaring weet ik dat die soms bedroevend slecht zijn. Door daar openlijk kritiek op te leveren heeft ze veel vijanden gemaakt. Ook jeugdzorg heeft er van haar af en toe flink van langs gehad, en opnieuw: terecht. En wat doet de gevestigde orde in dit land dan? Haar complimenteren vanwege haar werk? Welnee, deze boodschapper van slecht nieuws wordt afgeserveerd. Dat gebeurt niet met open vizier, maar met fluistercampagnes over haar persoon.
Zo was in het stuk over De Ruiter te lezen dat collega’s die anoniem willen blijven vinden dat ze narcistisch is, of een andere psychische stoornis heeft. Dat is natuurlijk heel eigenaardig: dat vakbroeders die vinden dat je in het publieke domein geen uitlatingen mag doen over de mogelijke stoornissen van mensen in het nieuws, zichzelf wel toestaan om diagnostische stickers op iemand uit het eigen werkveld te plakken.
Dit staat niet op zichzelf, het is vele andere psychiaters en psychologen die zich roerden in het publieke domein ook al eens overkomen. En vrijwel altijd luidt het vonnis: narcistisch. Goede argumenten daarvoor worden nooit gegeven, en het gebeurt zoals gezegd ook nog anoniem.
Als een echte Freudiaan zal ik me aan een duiding wagen: het is allemaal jaloezie. De aandacht die naar een ander gaat, terwijl het in de eigen beleving veel beter zou zijn als jij die had gekregen. Boos, omdat je jezelf genegeerd of onvoldoende serieus genomen voelt. Best zielig eigenlijk, omdat dit duidt op een gebrekkig ego. En dat tref je vaak bij mensen met een narcistische presentatie.
Corine de Ruiter is eerst en vooral inhoudelijk gemotiveerd, en soms vliegt ze daarbij een beetje uit de bocht. Kan iedereen overkomen, en ze bestrijdt het ook niet. De mensen die over haar oordelen alsof het om pathologie zou gaan zouden eens naar zichzelf moeten kijken: gekrenkte narcisten, dat zijn de ergste.
Lees de column inclusief reacties in Joop.
Gewetenloos
Soms krijg je een ogenschijnlijk simpele vraag over je vakgebied, die al snel uiterst lastig te beantwoorden blijkt. Zo mailde een kinderboekenschrijfster me met het verzoek haar wat informatie te verschaffen over het geweten: Wat is geweten? Hoe kom je eraan? En wat bepaalt het? Is het aangeboren of aangeleerd?
Eerder kreeg ik ook wel eens dergelijke vragen, maar dan vaak in relatie tot een bepaalde persoon, meestal de verdachte van een ernstig misdrijf. Het vinden van een goed antwoord is hier vooral lastig, omdat er in de loop der tijd op heel verschillende manieren naar het geweten is gekeken.
Zoals vaak begint het bij Sigmund Freud, die een beroemd model over de psyche ontwierp waarin de vorming van het geweten een van de drie opeenvolgende ontwikkelingsfasen van de psyche was. Allereerst is er het Es (of id), het meest primitieve deel van de psyche. Lust is hier het leidende principe, de bevrediging van behoeften staat voorop. Denk bijvoorbeeld aan een baby die schreeuwt om de moederborst. Met de ontwikkeling van het Ich (of ego) leert het kind dat onder sommige omstandigheden behoeftebevrediging niet direct mogelijk is. In deze ontwikkelingsfase wordt het in feite een stuk realistischer. Tenslotte vormt zich het Uber-ich (superego), ofwel het geweten. In deze fase maakt het kind zich de sociale normen van ouders en maatschappij eigen. Als het goed is wordt het normen- en waardenstelsel geïnternaliseerd, hetgeen zoiets wil zeggen als: ze worden tot iets vanzelfsprekends.
In de afgelopen decennia heeft de neurobiologische psychologie een heel andere manier van kijken naar het psychisch functioneren ontwikkeld. Gedrag wordt hierbij eerst en vooral beschouwd als een hersenfunctie. Aan primitieve emoties zoals boosheid kan uiting worden gegeven door bijvoorbeeld te gaan schreeuwen of slaan, maar het is ook mogelijk dat emoties worden onderdrukt. In deze benadering is het geweten niet veel meer of minder dan het al dan niet remmen van impulsen. Iemand die er bij het minste of geringste op los slaat heeft dan een gebrekkige gewetensfuncties. In de neurobiologie is dit vertaald in activiteit in bepaalde hersengebieden: emoties ontwikkelen zich in een relatief primitief deel van de hersenen, niet toevallig het emotionele brein genoemd. Mensen hebben echter ook nog een hersenschors, ook wel het cognitieve brein genoemd. Daarmee kunnen ze zichzelf in de meeste omstandigheden in bedwang houden, als het goed is tenminste. Als het niet lukt om emoties te beheersen is er vaak sprake van een stoornis. Zo is inmiddels bekend dat schade aan bepaalde delen van de hersenen, de frontaalkwabben, gepaard kan gaan met ongeremd, impulsief handelen, dat geen enkele rekening meer houdt met gangbare normen en waarden.
Het is zeer waarschijnlijk dat bij gebrek aan een goede opvoeding de vorming van een ‘gezonde’ psyche niet goed mogelijk is. Er ontstaat in feite onherstelbare schade aan bepaalde hersendelen. De stoornis die vrijwel exclusief in verband wordt gebracht met een tekort aan geweten is de psychopathie. De kenmerken daarvan zijn per definitie ook al vanaf de puberteit, of eerder, waarneembaar. En zoals meestal in het geval van persoonlijkheidsstoornissen (in het psychiatrische classificatiesysteem noemt men psychopathie ‘antisociale persoonlijkheidsstoornis’) is er niet veel doeltreffende behandeling beschikbaar.
Als mensen volwassen zijn geworden zonder een gezond geweten te ontwikkelen dan is dat meestal onomkeerbaar. Daarom tref je het ook veel onder gevangenen: zelfs als ze weten dat de wet iets verbiedt, lukt het vaak niet zich aan het verbod te houden. Uit de statistieken blijkt overigens dat straf bij dit soort mensen ook nauwelijks effect heeft: eenmaal weer op vrije voeten blijkt hun geweten er meestal niet op vooruit te zijn gegaan in de gevangenis. Dat de meeste psychopaten slachtoffer zijn van een ongelukkige jeugd maakt het extra wrang dat we ons er niet goed raad mee weten.
Gepubliceerd in het Algemeen Dagblad, 20 maart 2010
Lees meerWat een heftige reacties weer over die Ritalin… #ADHD is een uitvinding mensen, niet zoiets als een longontsteking of hartinfarct
– BB
We hebben een goede coach, maar vooral veel geluk
Dat we zo maar de wereldtitel kunnen pakken heeft meer met geluk te maken dan we ons realiseren. En dat is ook helemaal niet erg
Na een koude start begint de Oranjekoorts in het land geleidelijk alarmerende temperaturen te bereiken. Steeds meer mensen zijn overtuigd van onze kansen op een wereldtitel, vooral op grond van de resultaten. En onze fantastische coach natuurlijk. Dat is allemaal leuk en aardig, maar getuigt niet van een erg objectief beoordelingsvermogen. Onder emotionele omstandigheden is ons geheugen ook nogal selectief. Want wie herinnert zich de volgende ‘details’ nog?
In de kwartfinale van het WK 2010 won Nederland met 2-1 van Brazilië, na een ruststand van 0-1. Als het bij rust 0-4 was geweest, zou dat de krachtsverhoudingen in de eerste helft beter hebben weerspiegeld. Maar de Brazilianen verzuimden vaker te scoren, en Nederland kwam na de pauze miraculeus terug en ging door naar de halve finale. Dat we het tot de finale schopten was dus voor een belangrijk deel het gevolg van geluk in de kwartfinale.
Bij het Europees Kampioenschap van 2012 was een ten opzichte van 2010 grotendeels ongewijzigd team na drie nederlagen in de poule onderwerp van heftige kritiek. Dat we de eerste wedstrijd, tegen Denemarken, eigenlijk hadden behoren te winnen gezien het spelbeeld, weten de meeste mensen al niet meer. Als dat wel was gebeurd had het toernooi vermoedelijk een heel ander verloop gehad voor ons land en zou er veel minder gekankerd zijn over de toenmalige bondscoach en de matige sfeer in de spelersgroep. Om te winnen heb je soms geluk nodig, en dat hadden we duidelijk niet in dat toernooi.
Net als in 2010 was er ook tijdens dit WK een moment dat gelukkig voor ons uitpakte en daarmee veel invloed had op het glorieuze verloop tot nu toe: in de eerste wedstrijd, tegen Spanje, kreeg Silva vlak voor rust een uitgelezen kans de Spaanse 1-0 voorsprong te verdubbelen. Cillissen pakte zijn lob en even later scoorde Van Persie totaal onverwacht 1-1 met zijn inmiddels wereldberoemde zweefduik. Iedere voetballiefhebber met realiteitszin geeft toe dat we een 0-2 achterstand waarschijnlijk niet te boven zouden zijn gekomen. In ieder geval was het geen geflatteerde monsterscore geworden zoals nu geschiedde. Spanje ging op ongeveer dezelfde manier af als het Nederlandse team twee jaar eerder op het EK, met de nodige pech dus.
Van Gaal levert het best denkbare werk, daarover twijfelt niemand, maar zonder geluk wordt ook hij geen wereldkampioen met dit team. Dat het ondanks de laaggespannen verwachtingen vooraf nu toch ineens nog zou kunnen gebeuren dat we de wereldtitel pakken heeft meer met geluk te maken dan we ons realiseren. Dat is ook helemaal niet erg, want precies de onvoorspelbaarheid maakt voetbal tot zo’n leuke sport. We willen niet dat gok-chinezen de uitslag manipuleren, maar we pikken het evenmin als de ploeg die op papier het sterkst is ook alle wedstrijden wint.
“De bal is rond” en dat moeten we vooral zo houden. Het is nog steeds niet erg waarschijnlijk, maar toch: we zouden met nog wat geluk zomaar wereldkampioen kunnen worden…
Lees de column inclusief reacties in Joop.
Geen finish en geen smoes
Het is me niet gelukt, finishen in de IronMan. Het is niet moeilijk om allerlei smoezen te verzinnen, maar het belangrijkste is toch dat ik me domweg niet goed heb voorbereid.
Zwemmen ging goed, fietsen ook, maar toen had ik domweg geen inhoud meer.
Was niet vooruit te branden en besloot na de halve marathon te stoppen, omdat ik geen zin had nog 21 kilometer te wandelen naar de finish. Het is duidelijk dat een IronMan meer vereist dan wat ik heb gedaan…
Veel belangrijker is dat het Wouter Duinisveld wel is gelukt om de streep te halen. In loodzware omstandigheden: ongeveer 30 graden en heel benauwd is het hem toch gelukt de meet te halen.
Proficiat Wouter, je bent een reus!
Triatlon Frankfurt is overal
Terwijl Nederland zich bezig houdt met voetbal is in Frankfurt overal de triatlon zichtbaar en voelbaar.
Het wordt een mega-happening, met 3000 deelnemers en honderdduizenden toeschouwers. Als simpele herintreder word ik er wel een beetje nerveus van. Ik heb maar een gewone fiets en ben nog niet half zo afgetraind als al die mannen die hier met hun strak geschoren benen door de stad rennen of fietsen. Het lijkt alsof ze allemaal nog aan het trainen zijn voor morgen.
De organisatie is extreem strak, met 4300 vrijwilligers die precies weten wat hun taak is. IronMan rules…
Mijn fietsje staat nu 16 km verderop te wachten en daar zijn ook mijn fietskleren al. De hardloopoutfit ligt in een vrachtwagen die naar het tweede wisselpunt gaat.
En voorlopig ga ik gewoon lekker voetbal kijken, ook om 22 uur nog. Met Fimme Bakker en drie anderen. Dat ik om 5 uur op moet is geen reden om in bed te gaan liggen en daar geen oog dicht te doen. Een twee biertjes op de goede afloop vergun ik mezelf ook. Hup Holland Hup!
Triatlon waarom?
Waarom gaat een marathonloper van 50 ineens deelnemen aan een hele triatlon?
Dat komt door Wouter Duinisveld, die dit avontuur is aangegaan met een donorhart. En omdat het boek daarover (geschreven door Marcia Jansen) in oktober bij onze uitgeverij Lucht zal verschijnen riep ik in een overmoedige bui, een paar maanden geleden: “ik doe ook mee!”
Zondag gebeurt het: 3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en dan nog een marathon lopen (42,195 km).
Ben ik er klaar voor? Eigenlijk niet: veel te weinig gezwommen, pas een paar maanden bezig met een nieuwe racefiets en door deze twee sporten veel minder gelopen dan normaal…
Maar we hebben er zin in! Ik hoop in de buurt van Wouter te zijn als hij finisht, in ieder geval zal zijn trainer Guido Vroemen hem bijstaan…
Morgen vertrek ik naar Ironman Frankfurt #zinin
Veel burn-out klachten vlak voor de vakantie
Ik ga op vakantie en ik neem mee… een burn-out!
Na een jaar hard werken is iedereen toe aan vakantie. Eindelijk lekker ontspannen. Maar dat de opgestapelde stress zich vaak vlak voor of tijdens de vakantie ontwikkelt tot burn-out, weten veel mensen niet.
Verslaggeefster Mischa Blok gaat op pad naar Schiphol met psychiater Bram Bakker. Hoe herken je burn-outsymptomen en wat kan je doen om het te voorkomen? En wat zijn de meest voorkomende stresspunten voor de vakantie?
Luister hier het interview met Bram terug.
Vertrouwen in de zorg wankelt
Dat zorg in principe iets tussen twee mensen is, wordt door beleidsmakers genegeerd.
Veel politici, economen en beleidsmakers denken dat de stijgende kosten het grootste probleem vormen in de gezondheidszorg. Dat is een flinke misvatting. Natuurlijk is het belangrijk hoeveel geld we uitgeven, maar er schuilt een veel fundamenteler probleem onder de crisis waarin de zorg verkeert. Het ontbreekt aan vertrouwen. Kijk maar eens naar enkele actuele gebeurtenissen.
De afgelopen weken verschenen er uiteenlopende berichten over de Nederlandse Zorgautoriteit, NZa, met als grootste gemene deler: deze instelling, die als waakhond van de zorg zou moeten optreden, disfunctioneert ernstig. De top liet zich fêteren door farmaceutische bedrijven en partijen die ze opdrachten verstrekt, een sjoemelend ziekenhuis kreeg een boete als schikking, waar strafrechtelijk onderzoek meer op zijn plaats was geweest en met de bescherming van onze privacy is het droevig gesteld. Dat laatste bleek uit een lijvig rapport van een klokkenluider, die zichzelf vlak na voltooiing het leven benam. Wat heb je meer nodig om vast te stellen dat er bij die NZa iets grondig mis is? De top trad uiteindelijk af, maar liet wel weten “afstand te nemen van de in de media gedane aantijgingen.”
Wat een misplaatste arrogantie, dat laatste. Hoe kun je hier afstand van nemen? Er komen serieuze feiten aan het licht en daar haal je dan je neus voor op? Op deze manier verliezen mensen alle vertrouwen in hun overheid, maar de machthebbers doen of hun neus bloedt.
Nog maar een ander recent voorbeeld: niet alleen de voorzitter van de raad van bestuur van het VUmc kreeg bij zijn gedwongen vertrek een forse gouden handdruk mee, ook een ‘gewoon’ bestuurslid blijkt met enkele tonnen zakgeld te zijn vertrokken naar een nieuwe bestuursfunctie in de top van de zorg. Voor geval u het vergeten bent: deze mensen waren verantwoordelijk voor het plaatsen van televisiecamera’s op de spoedeisende hulp, waar patiënten werden gefilmd die van niets wisten. Een academisch ziekenhuis dat wil scoren met een entertainment-programma, over de rug van hulpbehoevende mensen, hoe verzin je het? Waarom parkeren bij het VUmc de clientèle een kapitaal kost is nu wel duidelijk, de financiering van het vertrek van de top moet ergens vandaan komen toch?
Dat de bevolking haar vertrouwen kwijtraakt in de manier waarop in Nederland de zorg wordt aangestuurd is toch niet meer verrassend? Dat de politici van de middenpartijen ook nog eens zonder noemenswaardige bezwaren akkoord zijn gegaan met het afschaffen van de vrije artsenkeuze maakt het alleen maar erger. Je bent als individu met een gezondheidsprobleem overgeleverd aan duistere krachten.
Dat zorg in principe iets tussen twee mensen is, een zorgvrager en een hulpverlener, is in het beleid inmiddels lang verleden tijd. Dat die behoefte nog steeds leeft, zowel bij de patiënt als de behandelaar, wordt genegeerd. Dit zal leiden tot steeds meer wantrouwen, en een verdere tweedeling in de maatschappij. Zij die het zich kunnen veroorloven gaan wel zelf betalen, de mensen zonder geld raken steeds meer in het gedrang. Omdat de grote partijen dit laten gebeuren zal de versnippering in het politieke bestel verder toenemen. Er liggen enorme kansen voor een politieke partij die komt met een programma waarin herstel van vertrouwen in de zorg het centrale element is. Vertrouwen is niet duur, gebrek aan vertrouwen kost kapitalen.
Lees de column en de reacties in Joop.
We worden geen kampioen
Even voor alle duidelijkheid: ik ben een grote fan van Oranje en hoop van harte dat ze wereldkampioen worden, onze jongens.
Als het lukt, spring ik in de gracht, dat deed ik in 1988 ook. Ik wil het maar even gezegd hebben, alvorens hooligans me na het lezen van dit stukje gaan bestoken met hatemail.
Het is namelijk jammer, maar helaas: we worden geen kampioen. Het blijft voorlopig bij die ene titel in 1988.
Het optimisme dat vele landgenoten momenteel in de greep heeft, en dat enkel zal toenemen als we de poulefase gemakkelijk overleven, is namelijk niet realistisch. Wel aanstekelijk, maar niet op feiten gebaseerd. Je hoort er opvallend weinig meer over dat we twee jaar geleden twee fantastische poulewedstrijden speelden op het Europees kampioenschap, alvorens er roemloos uit te worden geknikkerd, ver voor de prijzen werden verdeeld. De poulefase zegt dus nog helemaal niets, het toernooi begint pas echt na twee weken.
Als je de poule doorkomt en daarmee de laatste zestien haalt, heb je nog altijd minder dan zeven procent kans om uiteindelijk met de wereldtitel aan de haal te gaan. Dat is echt niet veel hoor. Vijftig procent kans in iedere knock-out wedstrijd, dat klinkt nog aardig, maar op die manier vier keer achter elkaar winnen… Ga maar eens kop of munt gooien met een euro, net zo lang tot je vier keer achter elkaar kop of vier keer achter elkaar munt hebt gehaald. Dat kan echt een tijdje duren.
Alle aanwijzingen dat ons land niet zo kansrijk is als we graag zouden willen, worden door de mensen die volledig overtuigd zijn van een Nederlandse eindoverwinning genegeerd. Dat we alle oefenwedstrijden ruim hebben gewonnen bewijst voor de onverbeterlijke optimist dat we kansrijk zijn. Dat er heel knullige tegendoelpunten werden geïncasseerd wordt voor het gemak vergeten. En dat de meeste WK-tegenstanders beter zullen verdedigen dan Hongarije realiseren we ons ook niet voldoende.
In de psychologie wordt dit cognitieve dissonantiereductie genoemd: alle feiten die strijdig zijn met de eigen overtuiging worden genegeerd of weg geredeneerd.
Het is, ook tot mijn grote verdriet, een objectief aantoonbaar feit dat onze verdediging niet goed genoeg is om wereldkampioen te worden. Dat Bayern München met een matige verdediging toch de finale van de Champions League haalde is echt geen goed argument om te claimen dat we die wereldtitel wel even gaan pakken. Het verkleint in ieder geval niet de kans dat Messi, Rooney of Ronaldo straks Mathijsen of Van Bronckhorst genadeloos voorbij rent en Oranje naar huis stuurt. Bovendien: de verdedigers van Bayern München zijn waarschijnlijk nog altijd een stuk beter dan de Nederlandse, anders hadden Van der Wiel, Heitinga, Mathijsen en Van Bronckhorst wel bij een club gespeeld die het ver schopte in die Champions League. Nu kwam Mathijsen met HSV nog wel in de halve finale van de Europa League, maar de andere drie spelers die vermoedelijk in de basis staan als verdediger deden helemaal niet mee aan Europees voetbal of kwamen niet erg ver.
Je kunt hele verhandelingen houden over ‘De Grote Vier’, maar een ketting is zo sterk als de zwakste schakel. En een blessure van Robben is dan wel een flinke domper op de feestvreugde voor veel mensen, aan de objectieve kansen van Nederland verandert het niet zo veel. Van Marwijk is volgens mij een heel goede trainer, en de stemming in de ploeg lijkt beter dan ooit, maar verdedigers van wereldklasse hebben we niet. Als we de kwartfinales halen hebben we naar behoren gepresteerd, is mijn opvatting. Nu maar hopen dat het voetbal weer met alle wetten der logica gaat spotten. Ooit werd tenslotte een Deense campingploeg die op het laatste moment mocht invallen zomaar kampioen. Hoop doet leven.
Artikel gepubliceerd in het Algemeen Dagblad, 12 juni 2010
Bram’s boeken hier te koop
-
Gevoelige zielen
€21,99
-
Oud zeer
€21,99
-
Gevoelsarm
€20,00
-
Leren doseren
€12,50
-
Loden Last
€15,00
-
Ultra
€17,99
-
Verademing herziene editie
€20,00
-
De dokter als patiënt
€15,00
Reacties