Balanskliniek podcast #19: Matthijs Kruk

Balanskliniek podcast #19: Matthijs Kruk

podcastserie de balanskliniek 19

Door een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?

Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.

Vandaag psycholoog Matthijs Kruk.

Matthijs Kruk is psycholoog en de man achter Mind Your Sex. Mede door eigen ervaringen verdiepte hij zich in de ‘seksverslaving’. Maar die term is te kort door de bocht.

Geïnteresseerd in het boek van Matthijs?

Meer informatie over het boek ‘Lust als last’.

 

 

Balanskliniek podcast #18: Merel Hovestad

Balanskliniek podcast #18: Merel Hovestad

podcastserie de balanskliniek 18

Door een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?

Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.

Vandaag Merel Hovestad.

Merel Hovestad begon haar loopbaan keurig in een GGZ-instelling.

Wat bracht haar tot het zelfstandig ondernemen, wat is haar visie op therapie en hoe word je expert in ‘smarttapping’?

 

“In de GGZ vergeet men vaak het lichaam, in de topsport is het omgekeerd: mentaal bungelt erbij.”

– BB

Lees meer

‘Mentaal’ blijft bijzaak in de topsport

Waarom kan de ene topper zijn favorietenstatus wel waarmaken en waarom faalt een andere?

Wat hebben we genoten van die Olympische Spelen, met al onze successen. De dramatische eerste dagen zijn allang vergeten, en over het tekortschieten van een aantal Nederlandse toppers zeurt ook even niemand. ‘The winner takes it all.’

Beroepsgedeformeerd als ik ben, zag ik ook nu weer dat de psychologische kant van de topsport niet de aandacht krijgt die het verdient. Het bungelt er nog altijd bij. De deskundigen die ten tonele worden gevoerd in de media zeggen er af en toe echt wel iets over, het belang van de goede mentaliteit, maar hoe je daar aan komt of hoe je die behoudt, heb ik niemand precies horen uitleggen de afgelopen weken.

Dat Sifan Hassan beestachtig hard heeft getraind mag niet onbenoemd blijven natuurlijk. Maar: hoe lukt het haar om dat op te brengen? Wielrenner Dumoulin en zevenkampster Vetter hadden lange tijd serieuze problemen met de motivatie voor hun sport. Hoe begeleid je zulke mensen psychologisch naar hun medaille? Waarom kan de ene topper zijn favorietenstatus wel waarmaken en waarom faalt een andere? Dat schoolslagzwemmer Kamminga na het eerste zilver ook nog een tweede plak pakt heeft toch ook te maken met ‘psychologische meewind’? Leg ons dat eens uit…

Er was terecht veel waardering voor topsporters die hun kwetsbaarheid durfden tonen, zoals de Amerikaanse topturnster Simone Biles, maar waar was de duiding, waar werd door een psychologische deskundige een relatie gelegd met prestatiedruk en fysieke (over)belasting? ‘Nederland heeft een topsportklimaat’, hoorde ik sportbaas Maurits Hendriks zeggen. Welke plek heeft de mentale begeleiding daar in? Wat doen de sportpsychologen met iedere Olympische deelnemer? Zijn er eigenlijk balansmetingen, individuele en groepstrainingen mentale weerbaarheid?

Op het moment dat we zo succesvol zijn geweest moet je hier even niet over beginnen, kun je denken. Maar: we krijgen wel steeds te horen dat veel mensen in onze samenleving profijt hebben van die topsportcultuur, dat het onze jeugd inspireert en aanzet tot gezond gedrag.

Zou het dan niet mooi zijn als we horen en zien dat aandacht voor de mentale kant van het presteren als topsporter daar een volwaardig en essentieel onderdeel van is?

Dat geldt namelijk voor het hele leven…

Lees de originele column en reacties op Joop.nl


 

Balanskliniek podcast #17:  Dennis van Aalst

Balanskliniek podcast #17: Dennis van Aalst

podcastserie de balanskliniek 17

Door een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?

Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.

Vandaag reclamemaker (o.a.) Dennis van Aalst.

Dennis van Aalst is een creatieve duizendpoot. Comedian, reclamemaker, wereldverbeteraar en schrijver van een boek dat alle zelfhulpboeken overbodig maakt. Lees hier meer over zijn boek ‘Jezelhulpboek.’

 

 

No pain, no Spain

Het feit dat ik over minder dan twee maanden geen psychiater meer ben bezorgt me geen onrust meer.

Het is goed zo, de manier waarop het vak beoefend moet worden volgens de richtlijnen van de beroepsgroep en mijn persoonlijke visie op het hulpverlenerschap zijn te ver uit elkaar geraakt.

Of het vak de afgelopen decennia wezenlijk is veranderd durf ik niet te zeggen. Ikzelf wel: ik maak me minder druk over misstanden, heb weinig behoefte meer kritiek te leveren en wil in de anonimiteit van de spreekkamer (of gewoon in de buitenlucht, tijdens een wandeling) proberen van betekenis te zijn voor mensen in psychische nood.

Minder strijd

Mijn persoonlijke verandering heeft vooral te maken met meer gevoel, en minder strijd. Zacht blijven in plaats van er met gestrekt been in te gaan.

In mijn persoonlijke relaties is het rustiger, mede doordat ik mijn dierbaren minder lastig val met mijn stevige opinies.

“Op je 57e een hele triatlon gaan doen is eigenaardig, dat weet ik ook wel.”

Wat niet veranderd is, en ik weet (nog) niet waarom, is de onweerstaanbare neiging mezelf wel hard aan te pakken. Waar anderen lekker ontspannen ga ik mezelf lichamelijk afbeulen. Vooral op vakantie, voor mij vaak meer een trainingskamp. Ik moet en zal presteren, en niet eens om indruk te maken op anderen. Werkelijk geen idee wat ik mezelf wil bewijzen. Op je 57e een hele triatlon gaan doen is eigenaardig, dat weet ik ook wel.

Sportverdwazing

‘Je bent gek’ zei ik tegen mezelf toen ik deze week met mijn racefiets tegen het asfalt kwakte in een afdaling in de Spaanse bergen in de buurt van Finca La Vida (aanrader!) Na uitgebreide wondverzorging en een medische check-up stapte ik gewoon weer op, en reed mijn voorgenomen trainingsronde uit. Beetje beurs, het lichaam, maar de dag na de val toch mijn training met de hoogste gemiddelde snelheid. Sporten gaat aan de hand van getallen bij mij, met een app registreer ik werkelijk alles.

Ergens moet dit toch vandaan komen? Ik zou zo graag nog eens willen begrijpen wat mij (en talloze andere vijftigers) aanzet tot deze sportverdwazing. Een ‘normale’ leeftijdgenoot zou ik voor gek verklaren, zoals de mensen die mij kennen me natuurlijk ook voor gek verklaren. Maar toch: ik kan er niet mee stoppen…

Zelfbeschadigend

Zou er een parallel zijn met het zelfbeschadigende gedrag van iemand die automutileert of anorexia heeft? Of zijn er overeenkomsten met alcoholisten, die ook niet kunnen stoppen terwijl ze weten dat drank slecht voor je is?

Maak ik lekkere neurotransmitters aan door te sporten, of werk ik stress uit mijn systeem, zoals anderen dat doen met behulp van meditatie?

Waarom ga ik niet gewoon vissen?

Bewaarplek

Hoe dan ook: bij mijn groeiende overtuiging dat ons lichaam de bewaarplek is van de ingrijpende ervaringen in ons vroegere leven past de vraag waar mijn eigen sportgedrag voor staat. Een psychiater gaat het me vrij zeker niet vertellen, en mijn persoonlijke zoektocht naar antwoorden is nog maar net begonnen.

Na die IronMan wil ik gaan afbouwen, om te ervaren wat er dan met mij en mijn lichaam gebeurt.

Tegelijkertijd voel ik al weer de neiging opkomen een nieuw ambitieus sportdoel te stellen, een ultramarathon in 2023 of zo. Wat in ieder geval een rol speelt is dat ik mezelf wil bewijzen dat ik nog een beetje mee kan komen.

Stom hè?

Deze column werd oorspronkelijk gepubliceerd op Meer over Medisch.

 


 

Balanskliniek podcast #16: Jigal Schrijver

Balanskliniek podcast #16: Jigal Schrijver

podcastserie de balanskliniek 16

Door een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?

Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.

Vandaag Jigal Schrijver.

Jigal Schrijver heeft een zakelijke achtergrond, die hij inzet voor bekende mensen.

Hij helpt ze, zonder hun beste vriend te zijn. Hoe pakt hij dat aan, en hoe bewaakt hij de balans tussen zakelijk en privé?

 

 

De psychiatrie moet weg uit het hoofd

Het besef dat er in ons lichaam, en niet enkel onze hersenen, ook ingrijpende veranderingen plaatsvinden door traumatische ervaringen dringt steeds meer door.

Al in 2014 schreef psychiater Bessel van der Kolk zijn boek ‘The body keeps the score’, dat in het Nederlands werd vertaald en hier verscheen onder de titel ‘Traumasporen’. Zeven jaar later staat het boek in de top van de bestsellerlijsten in de Verenigde Staten en groeit ook in Nederland de belangstelling ervoor nog steeds.

Goed en slecht nieuws zit hierin verborgen.

Het goede nieuws: het besef dat er in ons lichaam, en niet enkel onze hersenen, ook ingrijpende veranderingen plaatsvinden door traumatische ervaringen dringt steeds meer door. En ook beseffen steeds meer professionals dat daar in behandelingen succesvol gebruik van gemaakt kan worden. Naast Bessel van der Kolk zijn Peter Levine en Gabor Maté goede voorbeelden van experts die hier al heel erg lang aandacht voor vragen, en die daar ook zeer waardevolle boeken over hebben geschreven.

Tot op heden staat het begrip ‘trauma’ erg centraal in de publicaties, maar het is niet gewaagd te voorspellen dat er nog veel zal gaan verschijnen over andere grote psychiatrische probleemgebieden als depressie, psychose en dementie. Kortom: het lichaam krijgt geleidelijk de plek die het verdient in het omgaan met psychisch leed.

Het slechte nieuws is er echter ook nog, en de mensen die enthousiast zijn over bovengenoemde ontwikkeling lijken dit een beetje te vergeten (of te verdringen).

“Als we vooruitgang willen boeken met een behandelaanbod waarin het lichaam de plaats krijgt die het verdient, dan zijn DSM-diagnosen onnodig en zelfs hinderlijk.”

Allereerst het tempo waarin veranderingen plaatsvinden: het duurt vele, vele jaren, en het is nog lang niet zeker dat de beleidsmakers in de zorg de visie van mensen als Van der Kolk durven te integreren in het behandelaanbod dat ze vergoeden. In de specialistische GGZ mag fysiotherapie momenteel nauwelijks worden gedeclareerd, terwijl zij (maar ook haptonomen, manueel therapeuten en Gestalt-therapeuten) zeer gewenst zijn bij een andere aanpak. Geheel ten onrechte worden deze therapievormen ook nog steeds bejegend als ‘alternatief’ en daarmee op een lijn geplaatst met kruidenthee…

Het volgende obstakel bij de herwaardering van het lichaam in de omgang met psychische klachten is de focus op diagnostische labels: als we vooruitgang willen boeken met een behandelaanbod waarin het lichaam de plaats krijgt die het verdient, dan zijn DSM-diagnosen onnodig en zelfs hinderlijk.

In het lichaam bestaat geen onderscheid tussen PTSS en depressie. Een ontspoord stresssysteem veroorzaakt uiteenlopende klachten bij verschillende mensen. De overeenkomsten tussen de uiteenlopende individuen zijn in dit kader echter veel belangrijker dan de verschillen. Al dertig jaar geleden werd wetenschappelijk bewezen dat runningtherapie werkzaam is bij de behandeling van depressie, maar omdat het niet ‘evidence based’ is bij angststoornissen wordt het niet vergoed, terwijl het daar vergelijkbare potentie heeft. Een goed voorbeeld van de nadelen van DSM-labels…

Al vaker is her en der gewezen op het feit dat de farmaceutische industrie de psychiatrie grotendeels laat liggen als het gaat om investeringen in nieuwe middelen. De kans dat men iets uitvindt dat beter is dan Prozac of Seroxat is klein, dus daar wordt niet op ingezet. En juist ook omdat er geen revolutionaire geneesmiddelen op komst zijn waarmee we psychisch leed kunnen verhelpen zouden we er goed aan doen om nu vol in te zetten op de lichamelijke benadering.

En snel een beetje: Van der Kolk, Levine en Maté zijn al in de zeventig, verjonging en vernieuwing van de psychiatrische behandelpraktijken is dringend gewenst. Onze overheid zou het moeten (en kunnen) financieren, de impact van psychische aandoeningen doet niet onder voor die van covid.

En hoeveel daar niet in geïnvesteerd is?

Lees de originele column en reacties op Joop.nl


 

“Zorgverzekeraars zijn de grootste hinderpaal bij het introduceren van innovatieve behandelingen in de psychiatrie”

– BB

Lees meer
Balanskliniek podcast #15: Geertjan van Oosten

Balanskliniek podcast #15: Geertjan van Oosten

podcastserie de balanskliniek 15

Door een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?

Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.

Vandaag strafpleiter Geertjan van Oosten.

Geertjan van Oosten is strafpleiter. Maar vooral geïnteresseerd in de mens achter het delict.

Wat beweegt iemand? En wanneer weet je de feiten echt?

Over vertrouwen en opgelicht worden, en de rustgevende effecten van jagen

 

 

“In een beschaafd land lijken beleidsmakers bureaucratie vooral als een teken van welvaart te beschouwen.”

– BB

Lees meer
Balanskliniek podcast #14: musicus Kees Wieringa

Balanskliniek podcast #14: musicus Kees Wieringa

podcastserie de balanskliniek 14Door een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?

Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.

Vandaag musicus en programmamaker Kees Wieringa.

Kees Wieringa is o.a. musicus en programmamaker. Hij is een man van de kunsten, in voor van alles.

Maar waarom ging hij werken in de woestijn van Qatar? En hoe was dat? En hoe durfde hij er een boek over te schrijven?

Lees hier meer over het boek.

 

 

Meer over zijn boek vind je hier

 

Inshallah

 

 

 

Angst

Onlangs plaatste ik een berichtje op Twitter, waarin ik beweerde dat ik angst zag in de ogen van mensen die nog steeds een mondkapje dragen, hoewel dit niet meer verplicht is op dit moment. Een hoop commentaar kreeg ik, en opvallend veel kritiek. Ook van een collega, die vond dat het dan om interpretatie gaat.

Zijn stelling: jij duidt het als angst, maar hoe kun je dat nu weten?

Het zette me aan het denken. Als je op straat iemand ziet die lacht, en je constateert hardop dat deze persoon blij of vrolijk is, zal je daar weinig discussie mee uitlokken. Terwijl je ook hier zou kunnen claimen dat je speculeert over de stemming van een onbekende voorbijganger.

Verschillend

Blij en bang zijn allebei emoties. Waarom wordt er dan zo verschillend op gereageerd? Ik kom niet verder dan dat er nog altijd een taboe rust op bang zijn. Ook al ben je bang, je kunt het maar beter niet laten merken. Het wordt ook nu nog steeds gezien als een teken van zwakte, angst. Niet door iedereen gelukkig, maar wel door veel te veel mensen.

Ik ben overtuigd dat we allemaal van nature bekwaam zijn in het herkennen van angst bij onze medemensen. Ik denk ook dat we er onbewust op reageren zelfs. Maar onze behoefte om het te verdringen is sterk. Waarom? Ik weet het niet, het lijkt een cultureel fenomeen van de huidige tijd.

Ontkenning

Zelf vond ik het ook altijd belangrijk om te benadrukken dat ik nergens bang voor ben. Zonder dat ernaar werd gevraagd. ‘Spontane ontkenningen’ zijn verdacht, leerde ik gedurende mijn opleiding tot psychotherapeut. En ik ben bang (!) dat het klopt…

Natuurlijk zit ook ik vol met angsten. Het onderdrukken daarvan heeft me veel gekost in mijn leven. Ik probeerde het mensen naar de zin te maken met geen enkel ander motief dan angst voor afwijzing. Ik had dan wel geen hoogtevrees of angst voor spinnen, maar was voor van alles bang. Vooral in de relatie met anderen, hoe belangrijker ze voor me waren, hoe erger het werd.

‘Bulletje’

De winst? Emoties hebben een functie, zonder voordelen bestaan ze niet in de natuur van ieder dier. Ik kan het inmiddels goed herkennen bij andere mensen, denk ik. Hoewel het hondje dat ik ooit had er nog beter in was: die rook het, en hij bewoog dan in de richting van zo’n angstig mens. Het was een echte hulphond, mijn Bulletje.

Steeds meer probeer ik me als mijn hond te gedragen door niet bij angstige mensen vandaan te bewegen, maar door juist contact met ze te maken. Dat lukt het beste door ze te laten voelen dat je iets herkent, iets dat je zelf ook hebt. Wat levert dat op? Minder angst, voor allebei… Want, zoals mijn oma altijd al zei: ‘Gedeelde smart is halve smart’ En angst is een vorm van smart…

Deze column werd oorspronkelijk gepubliceerd op Meer over Medisch.


 

Tour

Tour

Vandaag de Tour, mijn vriend Gerrit (in 2015 overleden aan ALS) deed het terwijl hij al ziek was…

 

 

Balanskliniek podcast #13:  Clara den Boer

Balanskliniek podcast #13:  Clara den Boer

podcastserie de balanskliniek 13

Door een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?

Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.

Vandaag psychologe Clara den Boer.

Ze is psychologe en traint mensen rond leiderschap, met haar grote passie: geluk. Waarom de ‘Gelukskoffer’ zo belangrijk is.

 

 

Lust met last

Met soms ingrijpende gevolgen kiezen zowel mannen als vrouwen voor het najagen van hun lusten.

In de tijd van het internet is er heel veel veranderd. Vaak met duidelijke voordelen, en in ieder geval een positieve balans in verhouding tot de nadelen. Er zijn ook levensgebieden waar dit allemaal minder duidelijk ligt.

Met name ons seksleven is ingrijpend veranderd door de komst van steeds meer technologie die daar een stempel op drukt. Een dating-app was twintig jaar geleden onvoorstelbaar, maar of het de kwaliteit van ons liefdesleven heeft verbeterd? Ook porno, ooit een vrij exclusief terrein van een kleine groep mensen met veel interesse in seks, is op veel meer plekken in de samenleving doorgedrongen. Pikante filmpjes kijken is er niet meer bij, jongens van amper dertien jaar zien op hun mobiel regelmatig keiharde porno.

Zonder er een oordeel over te willen vellen denk ik wel dat het iets met ons doet. Als je op Tinder gaat swipen beweeg je toch al een beetje in de richting van een veekeuring. Vroeger keken we op die manier naar elkaar in de disco, maar het was toch net iets minder onpersoonlijk. Bovendien kon je meer zien, het fake-gehalte van de plaatjes op internet neemt gestaag toe.

In mijn werk zie ik al jaren een gestage toename van het aantal mensen dat het lastig vindt om lust en liefde op een goede manier te combineren. Eerder waren het vooral mannen, maar de vrouwen lijken aan een inhaalslag bezig. Ze zijn zich meer bewust van hun seksuele verlangens en gaan daar ook steeds meer voor staan.

“Geen officiële diagnose, dus geen onderzoek of declarabele behandeling. Maar wel heel veel mensen met problemen waar ze zelf last van hebben, en ook hun partner, kinderen en andere familieleden.”

Met soms ingrijpende gevolgen kiezen zowel mannen als vrouwen voor het najagen van hun lusten: de partner met wie ze samenleven en van wie ze ook echt houden krijgt er niet zelden concurrentie bij van iemand die in een bepaald plaatje past.

Doordat de commissie der deskundigen er nooit uitkwam wat de criteria voor de diagnose seks-/pornoverslaving zouden moeten zijn is de mogelijke hulp voor mensen die door hun seksuele behoeften in de problemen zijn geraakt zeer moeilijk te vinden. Geen officiële diagnose, dus geen onderzoek of declarabele behandeling. Maar wel heel veel mensen met problemen waar ze zelf last van hebben, en ook hun partner, kinderen en andere familieleden.

Grote financiële problemen bijvoorbeeld, of strafbare feiten. Complicaties in de vorm van andere verslavingen of depressies. Zelfmoordgedachten. Je kunt je nauwelijks voorstellen hoe ingrijpend het kan zijn, totdat je iemand spreekt die eraan kapotgaat.

Het is niet voor de eerste keer dat ik er iets over schrijf, maar in de jaren dat ik me er druk over heb gemaakt is het niet beter geworden, zacht uitgedrukt. Wat zou wel kunnen helpen, dat is de vraag.

Ik kom niet veel verder dan er aandacht voor blijven vragen. Door een stukje tekst, of zelfs een heel boek, geschreven door twee specialisten.

Alleen de titel ‘Lust met last’ al zou veel mensen aan het denken moeten zetten…

Lees de originele column en reacties op Joop.nl.


 

Meer informatie over het boek Lust als last.

 

 

Balanskliniek podcast #12: Fabio d’Agata

Balanskliniek podcast #12: Fabio d’Agata

podcastserie de balanskliniek 12

Voor een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?

Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.

Vandaag een gesprek met Fabio ‘intelligent bewegen’ d’Agata.

Fabio d’Agata is de man achter SPAT Verandert. Hij schrijft en treedt op als spreker. Hoe helpt zijn ‘Intelligent bewegen’ hem en ons in balans te blijven? Wat houdt dat in en wat kunnen we ermee? Hij schreef twee boeken. Intelligent bewegen en Samen intelligent bewegen.

 

 

Blijf-Beter!Welkomsgeschenk

Meld je vandaag nog aan voor Bram's maandelijkse nieuwsbrief en ontvang zijn boek Blijf Beter! (in pdf).

Mis 'm niet!