Het was van tevoren al een veelbesproken optreden, psychiater en trauma-expert Bessel van der Kolk die de laatste Zomergast van dit jaar was bij de VPRO.
Het ongekende dieptepunt vormde een ingezonden brief van drie wetenschappers in de Volkskrant (lees deze brief hier) die repten over mogelijke desastreuze gevolgen van wat Van der Kolk zou gaan vertellen, en ook nog iets over publiek geld wat hier niet aan zou mogen worden besteed.
“Als educatie voor de geïnteresseerde leek was het een schitterende uitzending.”
Even de feiten: Bessel van der Kolk is een wereldberoemde man, vooral vanwege zijn internationale bestseller ‘The body keeps the score’. Geboren in Nederland, maar al decennia wonend en werkend in Boston. Hij heeft tientallen jaren ervaring als onderzoeker én therapeut van trauma, een schaarse combinatie. Veel wetenschappers zien nooit de mensen die lijden aan trauma’s en veel therapeuten doen niet aan wetenschap. De kloof wordt steeds groter, en Van der Kolk is een van de weinige mensen die daar wellicht nog een brug kan slaan. Dat hij de tachtig al nadert is geen goed teken: er is haast geboden.
Het was een zeer interessante uitzending, met heel veel basale informatie. De professionals zullen veel al hebben geweten, maar als educatie voor de geïnteresseerde leek was het een schitterende uitzending. Nog drie weken online terug te kijken (zie link onderaan dit artikel).
Werden er niet-wetenschappelijke uitlatingen gedaan? Ik heb er nul geteld. Is deze man gevaarlijk? Kijk vijf minuten en je weet wel beter.
Wat niet aan de orde kwam, en Van der Kolk heeft vermoedelijk ook te weinig inzicht in de Nederlandse situatie, is de manier waarop wij in Nederland de hulp aan mensen met traumatische ervaringen hebben georganiseerd. Het moet allemaal ‘evidence based’ zijn van onze zorgverzekeraars, dus de yoga, dans en muziek die hij propageerde worden bij ons niet vergoed. De vraag is wel wat de ruim 500.000 kijkers die de uitzending trok daarvan vinden. Ze zijn allemaal beschikbaar, ook in ons land, de therapeutische interventies die kunnen werken. Je moet ze alleen wel weten te vinden.
En er is nog veel meer, dat niet aan de orde kwam in de uitzending: running-therapie, EFT (smarttapping) en familieopstellingen bijvoorbeeld. Zullen we eens de handen ineenslaan, zorginnovatie rond de integrale benadering van lichaam en geest?
Lees de originele column en reacties op Joop.nl
Bekijk de Zomergasten aflevering van Bessel van der Kolk hier.
Ik heb in alle openheid geluisterd, gekeken en ook gevoeld.
Niet gehinderd vooraf door een artikel in de Volkskrant heb ik genoemde zintuigen bewust ingezet bij de uitzending van Zomergasten afgelopen zondag. De gastheer was Bessel van der Kolk.
Het gaat voor mij zoveel mogelijk om de vraag hoe ik zelf iemand ervaar. Spreekt er menselijkheid en kwetsbaarheid uit? Naast toegankelijkheid en kundigheid. Juist bij een wetenschapper zoals deze man is, is dat best opvallend. Hij praktiseert zijn wetenschappelijke kennis.
Dit is een bijzondere combi.
Ik heb vol aandacht geluisterd en gekeken naar zijn verhaal. Ik heb stilgestaan bij het feit waarom de uitzending zo bij mij binnen kwam. Ik kreeg een gevoel dat ik naar een ‘vader’ zat te kijken en luisteren. Naar een wijze vader. Die je geruststelt. Die je echt begrijpt. Die buiten de kaders denkt en onderzoekt. Die nieuwsgierig is en blijft. Niet gehinderd door vooroordelen.
Natuurlijk zegt hij, als geschoolde deskundige, dat hij is uitgenodigd als zodanig. Dit in relatie tot het gebruik van vakjargon. Dat is hij nml ook. Hoe je dat interpreteert is verder aan jou. Mij irriteerde het niet. Ik moest er eerder een beetje om lachen.
Ik heb veel zaken, die hij vertelde en liet zien ook van zichzelf, ervaren als ontroerend. Dat is wat ik toch hier en daar liever had ontvangen bij andere zorgverleners in dit werkveld/systeem. En dan met name de gelijkwaardigheid. En daar gaat het helaas soms scheef vind ik. Een plakkertje erop en zelfs overdiagnostisering ligt op de loer. Je voelt je best ’triest’ en onnodig minderwaardig in zo’n verhouding. Een beetje een looser. Daarmee creëer je ook mogelijk teveel afhankelijkheid.
Terwijl deze man heel open en eerlijk vertelde en ook liet zien wat hij zelf had meegemaakt in zijn leven. En hiermee dus vooral zijn menselijke kant en voor mij zelfs vaderlijke kwetsbare kant toonde. Dat is mijns inziens sterk. Hij ‘doet’ daarbij praktisch gezien ook veel. Hij zet zijn eigen ervaringen en gevoel in..
Gevolg is dat de ander ook kwetsbaar kan en mag zijn in plaats zich alleen maar ‘gekke loetje’ voelen. Je ‘herkent’ elkaar.
Je herkent elkaar in volledig mens-zijn, zoals Brene Brown zo mooi verwoord in haar laatste boek, ‘Sterker dan ooit’.
Deze man kijkt en handelt breder. En blijkbaar afwijkend. Daar is lef voor nodig. Ik vind het vooruitstrevend en revolutionair. Daar is begrijpelijkerwijs niet iedereen gelijk blij mee… en daar kan dan ook weerstand op volgen. Oftewel angst of het gevoel van verlies van controle.
Ook dat begrijp ik….
Zelf ben ik erachter gekomen dat een complex trauma of complex PTSS de onderliggende oorzaak is van vele andere klachten en problemen, dankzij een tv-uitzending van Pauw in het voorjaar van 2019 waarbij ook aandacht was voor trauma en trauma behandeling. Ik herkende mezelf in iets. Ik denk dat deze uitzending van zomergasten met van der Kolk meer mensen die worstelen met een een (complex) trauma op het spoor heeft gezet dat doorkrijgen wat er werkelijk met ze aan de hand is. Persoonlijk vind ik de kennis van de hulpverlening in het algemeen beroerd als het om trauma gaat en vooral als om complex trauma, vroeg-kind en/of ontwikkelingstrauma gaat. Mijn ervaring is dat er vaak niet echt goed geluisterd wordt, clienten niet echt serieus wordt genomen en werkelijk gezien wordt in wie en hoe hij/zij werkelijk is. De positieve uitzondering hierop zijn de therapeuten en centra die gespecialiseerd zijn in trauma behandelingen. Maar ja, voor je daar bent, moet je zelf eerst doorhebben wat er werkelijk met je aan de hand is en de weg weten hoe je daar terecht komt. Veel mensen in hulpverleningland (is mijn idee) zitten daar met de beste bedoelingen, maar helaas niet altijd even effectief. Hopelik hebben zij ook wat bijgeleerd door een avond deze uitzending te kijken. Persoonlijk ben ik bang van niet en zullen velen blijven denken dat zij het toch beter weten.
Ik ben blij dat er op TV aandacht werd besteed aan de lichaamsgerichte therapie bij het behandelen van trauma pijnen. Mijn credo in mijn praktijk “het brein vergeet maar het lichaam weet”. Dankbaar dat ik mezelf eerst en nu mijn cliënten mag begeleiden in mijn praktijk mijn trauma release therapy. Ontzettend verdrietig dat de zorgverzekeraars nog steeds vinden dat mijn therapie niet vergoed wordt. En dat terwijl mijn cliënten zulke mooie stappen maken, terug de maatschappij in kunnen en vrij zijn van de pijnen die ze zo lang in hun greep hadden. Dankjewel Bram voor je open en eerlijke blogs.