Het is toch ook een kwestie van definiëren, denk ik. Wanneer kan je van onvoorwaardelijke liefde spreken? Als kind verlangen we er allemaal naar, en als ouder geloven we dat de liefde voor ons nageslacht nooit ter discussie zal komen te staan.

Op dit moment in mijn leven heb ik even geen idee wat het behelst, liefde zonder vereisten. Mijn ouders zullen nog steeds zeggen dat ze onvoorwaardelijk van me houden, maar waarom willen ze me dan momenteel niet zien? Ik ben een vertwijfeld kind, dat zich gestraft voelt…

Een paar jaar geleden wilde een van mijn zoons een tijd geen contact met me. Twijfelde hij toen aan mijn vaderlijke liefde? Ik weet het niet. Hij was boos op me (en terecht) en trok vanwege iets dat ik hem had aangedaan mijn liefde voor hem in twijfel. Althans: zo interpreteer ik dat nu. Ik geloof dat hij geen gelijk had, omdat mijn fout niet met gebrek aan liefde te maken had. Geloof ik… Hij leed wel onder wat ik had aangericht, terwijl ik er (toen nog) blind voor was. Ik hoop dat onze liefde nooit meer zo op de proef gesteld zal worden.

“Noem het angst voor afwijzing, of bindingsangst; het is één van de grootste emotionele problemen waar je als mens mee kunt kampen.”

In mijn werk spreek ik opvallend veel mensen die het gevoel hebben dat er niet onvoorwaardelijk van ze is gehouden toen ze jong waren, en nog moesten vertrouwen op de zorg van hun ouders. We hebben het dus over een (oud) gevoel, dat maakt het lastig. Het is subjectief, een perceptie. Wetenschappelijk niet te bewijzen, in een rechtszaak niets waard. En ook al werd je aantoonbaar geslagen, er is daarmee nog geen direct of vanzelfsprekend verband met gebrek aan liefde.

Ik ken dat gevoel van die mensen in mijn spreekkamer zelf, het is naar. Je moet de liefde de hele dag door verdienen, iedere dag weer, je hele leven lang. Om te beginnen dus die liefde van je ouders, maar het infiltreert je hele systeem. In iedere intieme relatie is het een potentiële stoorzender: vertrouwen op de onvoorwaardelijke liefde van een partner is riskant. Op het moment dat je er in gaat geloven wordt het link. Je aandacht verslapt en ieder moment kun je gedumpt worden, omdat je toch niet meer zo interessant, aantrekkelijk of representatief bent als in het begin van de liefdesrelatie.

Dat de angst om de liefde van de ander te verliezen eerst en vooral in jou zit begrijpt iedereen. Noem het angst voor afwijzing, of bindingsangst (dat is de vermijdende variant): het is één van de grootste emotionele problemen waar je als mens mee kunt kampen. Omdat het omgekeerde gevoel er altijd ook is: een diep verlangen om je volledig veilig te kunnen voelen in de relatie met een ander mens. Je ouders, je partner en ook je beste vrienden.

Ik denk dat dit het belangrijkste thema is in veel therapiegesprekken. In ieder geval in mijn eigen psychotherapie.

En die duurt al lang…