Door een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans?
(ex)Psychiater Bram Bakker gaat in de podcastserie van De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag.
Vandaag: François de Waal
Hij was al zestig, toen de bodem onder zijn bestaan werd weggetrokken. Nadat hij min of meer was opgekrabbeld, begon hij aan zijn boek: Depressie, de dwangmatige denkziekte. Je kan het hier bestellen.
François is erg cerebraal. Het houdt hem weg bij het begrip, dat alleen kan plaatsvinden via het lichaam en de geest. Het voelen van jezelf. Ik heb een depressie en heb de overtuiging dat de geest in overlevingsstand komt en alleen de vitale functies nog in stand houdt. Overleven is het uitgangspunt. Alle energie moet daarnaar toe. Een soort van sensitieve coma. Een noodrem die de zintuigen tot stilstand brengt om de geest de indrukken niet meer kan verwerken.
Tal van processen op de achtergrond, die je met je gedrag enigszins kunt helpen door de positieve momenten te gebruiken om in een soort van actiestand te komen met bijv. cognitieve gedragstherapie, werken stil aan het herstel, dat tijd, soms veel tijd, nodig heeft, en dat je in het begin niet aan het werk voelt, en waar je dan heel wanhopig van kunt worden.
Het moment dat het lichtpuntje van 3 seconden verschijnt dat François noemt, heeft de geest en het lichaam weer de energie om naar buiten te treden, eerst dus kort, en steeds vaker en langer. Als de patiënt die uit zijn coma ontwaakt, maar eerst nog weer terugvalt. François denkt dat hij aan het stuur zit en verantwoordelijkheid neemt, maar hij wordt daartoe op dat moment in staat gesteld door zijn geest, die dat toelaat. Niet meer dan dat.
Het is een kwestie van energie, van totale ineenstorting van het systeem, dat vaak jarenlang, als er al geen sprake was van een trauma, is ondermijnd door verkeerde gedachten of overbelasting, de onbalans tussen draagkracht en draaglast, de negatieve energiespiraal die gaat het verliezen van interesse naar somberheid naar… totale stilte, zonder enige hoop of gevoel… naar terugkeer van dat gevoel, dat eerst vaak vreselijk is, naar uiteindelijk leidt tot het terugvinden van de zin in het leven, en dat is de levensenergie.
Ik heb niet de indruk dat François zich ooit heeft neergelegd en overgegeven aan de herstelkracht van zijn lichaam en geest. Het blijft bijzonder cerebraal bij hem. Dat vele denken heeft hem eerder dwarsgezeten dan geholpen is mijn indruk. Mogelijk was het ook de oorzaak of deel daarvan.
.
Even een toevoeging bij mijn reactie: ik heb het boek nog niet gelezen. Ik reageer op de podcast. Ik hoor François zeggen dat de benadering vanuit de sector heel instrumenteel is, met antidepressive, strakke tijdschema’s, en uit op fixes, de genezing, daarbij vaak niet lettend op de tijd die het proces nodig heeft.
Ik heb dit deels ook ervaren. Ik zou graag veel meer willen praten, in groepen, niet alleen met een professional, en ik zoek gelijksoortige ervaringen, desnoods in boeken als Alles Goed? en ook We zullen Doorgaan. Eigenlijk zou ik ook graag lichamelijk contact willen, de hand vasthouden van degene met wie je in gesprek bent. Soms zie je dat soort groepstherapie, mensen in een kring die elkaar’s hand vasthouden. Onze samenleving is volledig contactloos, Nederlanders zijn misschien wel een extreem voorbeeld. Maar onze huid, onze tact, wil ook wat. Ook daar wordt warmte doorgegeven, fysieke warmte en daarmee emotionele warmte.
Ervaringen wil je horen als je zwaar zit, en hoop, dat het over gaat. En dat is de boodschap ook die François brengt. Fijn om te horen.