Kinderen die teveel op hun omgeving moeten letten bekwamen zich onbewust in het focussen op anderen. Terwijl dat in een onbekommerde jeugd bij voorkeur niet gebeurt.
Ze raken geparentificeerd noemen de deskundigen dat. Een drinkende moeder of een vader met losse handjes laat sporen na in het volwassen leven van zo’n kind, en hoewel dit wetenschappelijk bewezen is krijgt het in de reguliere zorg voor mensen met psychische problemen relatief weinig aandacht.
“Oud zeer is geen diagnose…”
In de verslavingszorg zijn het mensen die codependent worden genoemd: ze zijn teveel bezig met het pogen een verslaafde te redden is dan het oordeel van de verslavingsdeskundigen. Hoezo teveel? En hoe help je iemand daarbij? Ik werd als psychiater niet opgeleid in het goed uitvragen van ‘oud zeer’.
Het heeft alles met mijn eigen proces te maken dat ik het in mijn tegenwoordige werk steeds vaker en scherper signaleer: het jongetje dat nooit door zijn vader werd gezien, terwijl hij ondertussen een miljoenenbedrijf neerzette, de therapeute die uiterst liefdevol is in haar werk met anderen, maar die zichzelf als meisje nooit geliefd voelde. En misschien nog steeds wel niet…
Wat ook steeds duidelijker voor me wordt: hoe succesvol je maatschappelijk ook bent in het hier en nu, het kind dat tekort is gekomen verdwijnt er niet mee. Een goed verstand kan je heel ver brengen in deze wereld, cognitieve vaardigheden en een vlotte babbel dragen flink bij aan maatschappelijk succes, maar: pijn en verdriet over vroeger verdwijnen er niet door. Je goede verstand gebruiken is een copingstijl: je handhaaft je door het gevoel geen plek te geven, je bent altijd koel en verstandig. Maar in je lichaam, diep van binnen…
Bij de meeste mensen die ik spreek is er een grote kloof tussen hun sensitiviteit en hun ratio. Maar gevoel laat zich niet dwingen. Op een dag komt het ineens te voorschijn, pijn over vroeger, en dan is de geest pas echt uit de fles: je krijgt het niet meer weggeredeneerd, dat oud zeer. Daar komt ook nog bij dat het zich vaak in een vermomming presenteert, die erfenis van vroeger: in de zogenaamde ‘onbegrepen lichamelijke klachten’ bijvoorbeeld.
Het zit verstopt in veel burn-out, tinnitus, fibromyalgie, vermoeidheid en pijn. Werk aan de winkel, durf het aan te gaan. Je goede verstand gaat je niet helpen. Sterker nog: het is een handicap. Piekeren over je gevoel kan jaren duren…
Het wordt een spannende reis, diep je gevoelswereld in. Als het lukt bezorgt het je verrijkende inzichten weet ik vanuit eigen ervaringen. Start met voelen, stop met denken…
p.s. het boek ‘Oud zeer’ verschijnt in oktober, je kunt het nu alvast bestellen.
Reacties