Het was een soort tweetrapsraket: pas toen ik mijn ‘oud zeer’ begon te verkennen ontdekte ik op hoeveel verschillende manieren ik mezelf had bekwaamd om pijn van vroeger niet meer te hoeven voelen.
Of, in andere woorden: met welke copingstrategieën ik mezelf door het leven had bewogen (stap1). Dat mijn werk daar een heel groot deel van had uitgemaakt werd me toen geleidelijk pas een beetje duidelijk (stap 2). Psychiater (of een ander soort hulpverlener) worden om je eigen emotionele beschadigingen hanteerbaar te maken, klinkt best krom toch?
Maar zo was het wel, en zoekend achter het professionele masker dat ik zo lang had gedragen leerde ik niet alleen mezelf beter kennen, maar ook heel veel collega’s. Want zo bijzonder was mijn keus voor een loopbaan in de zorg niet, vanuit mijn beladen voorgeschiedenis. Talloze mensen worden hulpverlener met zeer persoonlijke motieven, die vaak terugvoeren naar hun jonge jaren. Soms zijn ze dit zichzelf ook wel bewust, maar veel vaker niet.
Of maar beperkt.
Onafhankelijk van ieder oordeel over beroepskeuze valt het wel op dat je vaak weinig zelfkennis hoeft te hebben om te worden toegelaten tot een opleiding geneeskunde, psychologie of vaktherapie. Dat is op zichzelf ook geen probleem, als er dan tenminste gedurende de opleiding aandacht voor die persoonlijke motieven is. En daar ben ik met terugwerkende kracht wel teleurgesteld over: er is zoveel dat ik niet wist en dat me ook nooit geleerd werd in al die jaren in de medische wereld. Ik ben dankbaar voor alles wat ik de afgelopen tijd heb opgestoken, maar waarom wist ik het niet eerder? Ontdekte ik het pas na mijn vertrek uit het vak? Ik had al dertig jaar geleden willen leren over mijn ‘verstrooide brein’ en ‘hongerige geest’ (dank, Gabor Maté)
Door er over te gaan schrijven heb ik nu mezelf, en hopelijk ook de lezers, verder kunnen helpen. Ik dook in mijn professionele ‘oud zeer’ en stelde mezelf (en hopelijk veel collega’s) moeilijke vragen over wat ons drijft in het werk.. Waarom doen we het, en waarom vaak zo onmatig? Waarom zorgen we vaak slechter voor onszelf dan voor onze klanten? Waarom branden we zo vaak af of raken we verstrikt in mateloosheid?
Nog twee weken, dan ligt ‘Gevoelige zielen’ in de boekhandel (of eerder op deze site). Als dat toch eens een beetje zou bijdragen aan een transformatie. Het is zo belangrijk dat er dingen veranderen in de wereld van de hulpverlening.
Verbeter de zorg, begin bij jezelf…
Op dinsdag 26 september is het boekenfeestje in Theater de Liefde in Haarlem, m.m.v. Janneke Wittekoek, Marieke Gielen en Giel Beelen. Lees er hier meer over.
Hoe kan een psychologisch hulpverlener iemand helpen als de therapeut zelf hulp nodig heeft.
Is dan slechts het aangeleerde verstand dat de therapeut op de universiteit heeft geleerd genoeg ? Lijkt me niet. Er is meer nodig om een goeie therapeut te zijn. Psychologie tot slechts ‘wetenschap’ te verheffen is een wetenschap met grote leemten, dat de neiging heeft tot kwakzalverijachtige uitwassen.