Mijn hele loopbaan als psychiater werd ik gehinderd door het gevoel dat er iets ontbrak in ons perspectief op mentale problemen. Dat een paniekstoornis (daar promoveerde ik op) niets meer of minder zou zijn dan een hersenziekte leek me te kort door de bocht. Zeker gezien de verbanden (‘correlaties’) met bijvoorbeeld longaandoeningen (astma) en hartziekten (infarcten). En als je dan ook nog eens zag dat er grote overeenkomsten waren, qua risicofactoren, tussen ongeveer alle psychische stoornissen en heel veel lichamelijke aandoeningen (hoge bloeddruk, overgewicht, epilepsie, diabetes, om er eens een paar te noemen) drong de vraag of al dat onderscheid (honderden stoornissen staan er in de DSM) wel zinvol is zich toch wel op… Of in ieder geval: wat zijn de nadelen van zo’n gedetailleerd classificatiesysteem naast de veronderstelde voordelen?
Laten we nog even vaststellen dat er van geen enkel mentaal probleem ondubbelzinnig bewezen is dat het een exclusieve hersenziekte betreft. Natuurlijk zijn de hersenen onderdeel van psychische problematiek, maar de hersenen zijn ook ‘gewoon’ onderdeel van een lichaam, met alles er op en er aan. Een paniekstoornis zit ook in het lichaam, en gevoelens als angst zitten niet in ons hoofd. Daar zitten de gedachten die we hebben over ons gevoel…
En toen kwam er, voor mij geheel onverwacht, een boek dat een totaal ander perspectief biedt. Van een Amerikaanse Harvard-psychiater nota bene. Het uitdagende vertrekpunt: psychische stoornissen zijn stofwisselingsstoornissen in de hersenen. Hoezo dan? Ik ben misschien nog niet volledig overtuigd, maar Palmer heeft me met zijn boek wel geïnspireerd om deze weg te gaan verkennen.
In het eerste deel legt hij overtuigend uit hoe het komt dat de huidige psychiatrie niet zo heel erg succesvol is qua resultaten. Dat wist ik al, maar Palmer legt het helder en neutraal uit, onderbouwd met data. En dat er behoefte is aan een verklaringsmodel onder al die ogenschijnlijk verschillende kwalen maakt hij daarmee ook wel duidelijk. Dat hij vervolgens uitkomt bij de mitochondria, de ‘accu’s van de lichaamscel’ vond ik nogal verrassend, zacht uitgedrukt.
Maar: ik kon het betoog goed volgen, en denk dat het verdere verkenning en verdieping verdient. Hij voert ook steeds het wetenschappelijk bewijs aan. De consequenties gaan dan wel ingrijpend zijn, op de werkvloer: vanaf de anamnese tot en met de begeleiding/behandeling…
En in de multidisciplinaire begeleiding van mensen met psychische problemen (multidisciplinair heeft altijd de voorkeur, als het te organiseren is) komen andere professionals in beeld. Vooral op het gebied van voeding. In de huidige ggz is er nauwelijks aandacht voor, maar als jij bij Palmer leest wat het volgen van een ketogeen dieet (koolhydraten uitbannen) mensen met ernstige psychiatrische problematiek kan opleveren voel je als oud-psychiater wel het verlangen dit aandacht te gaan geven. Nu is ook dit maar een mening… Dus doe me een lol, en lees dit boek als je een ggz- of jeugdzorgprofessional bent. Daarna ben je het vast met me eens:-)
Interesse? Je kan het boek hier bestellen.
Reacties