Over de lobby voor een levensbeëindigende pil bij psychisch lijden en de tegenargumenten daarvoor.

De aanduiding is een beetje suggestief, maar de initiatieven die hier achter schuil gaan beslist niet: er is een stevige lobby in Nederland die nastreeft dat mensen die niet verder willen leven met een pil op recept de daad bij het woord kunnen voegen. Moeten ze wel voldoen aan allerlei strenge criteria natuurlijk, maar dan moet het in principe mogelijk zijn.

Als je de lieden die deze campagne voeren vraagt of ze voor de doodstraf zijn, zal een grote meerderheid vermoedelijk ontkennend antwoorden. Inhumaan, en vergelijkbare termen zullen in de argumentatie opduiken. Dat je zelf een einde aan je leven zou moeten maken als je echt niet verder wilt vindt men ook inhumaan. Men klopt zich in deze kringen op de borst vanwege de grote mate van menslievendheid die men zichzelf toedicht. En progressief zijn we natuurlijk ook heel erg. Alleen nog even een protocol in elkaar timmeren en dan kunnen we nog tevredener over onszelf zijn dan we al waren.

Ik ben tegen euthanasie bij niet objectiveerbaar uitzichtloos lijden. Als ik kanker met uitzaaiingen krijg die niet behandelbaar is wil ook ik een spuitje, maar niet in geval van een toestand die niet objectiveerbaar is. Waarbij de persoonlijke smaak van degene die het mag/moet beoordelen een onacceptabel grote rol speelt. En de gemoedstoestand van degene die om verlossing uit het lijden smeekt eveneens aan onverwachte en grote veranderingen onderhevig kan zijn.

Waarom ik geen euthanasie bij psychisch lijden wil verstrekken aan de hand van een protocol is vanwege dezelfde reden waarom ik tegen de doodstraf ben: je weet het nooit helemaal zeker, en het vonnis is wel onherroepelijk. Er worden mensen ter dood gebracht, waarbij in een aantal gevallen gerede twijfel mag worden vermoed. Een vroegere vriend kreeg euthanasie vanwege ondraaglijk psychisch lijden, maar de tegenargumenten die er feitelijk bestonden werden niet meegewogen door de psychiater die zijn verzoek honoreerde. Hoefde ook niet volgens de richtlijn, deze dokter deed slechts haar werk. Hij is dood nu, onomkeerbaar.

Waarom is in de Nederlandse geneeskunde in het algemeen, en de psychiatrie in het bijzonder, alles geoorloofd als het maar volgens een richtlijn is geschied? Iedere dokter benadrukt tegen zijn of haar patiënten altijd dat de gemiddelde patiënt niet bestaat, maar de behandelingen die er worden geboden zijn hooguit gemiddeld. Persoonlijke smaak mag er niet toe doen, maar dat iedere richtlijn ook ruimte voor eigen interpretatie biedt vergeten we voor het gemak.

Waarom is het niet mogelijk om toe te geven dat sommige problemen in de gezondheidszorg onoplosbaar zijn? Dat een protocol een objectiviteit suggereert die niet hard gemaakt kan worden. Waarom mag een individuele arts in individuele gevallen geen eigen standpunt inbrengen? Er zijn toch meer dan genoeg manieren om het handelen van dokters kritisch te volgen? Ik heb geheel passief wel eens ingestemd met de zelfdoding van een patiënte, die was afgewezen voor euthanasie. Moet je mee oppassen als dokter, want voor je het weet slepen ze je voor de tuchtrechter. Maar mijn geweten is schoon, het probleem was hier domweg te complex voor een standaard benadering. Daar moeten we niet voor wegduiken middels een richtlijn, dat moeten we open en eerlijk delen met onze patiënten.

Lees de column (en reacties) op Joop.

Blijf-Beter!Welkomsgeschenk

Meld je vandaag nog aan voor Bram's maandelijkse nieuwsbrief en ontvang zijn boek Blijf Beter! (in pdf).

Mis 'm niet!