Bram is vaste columnist voor gezondheidsplatform ‘Meer over medisch’. Hieronder zijn column
Decennia geleden besloot een aantal gerenommeerde experts dat psychische klachten het beste konden worden beschouwd als een uiting van hersenziekten, als afwijkingen in het brein.
Wie het waren en waarom er precies werd gekozen voor deze koers is mij nog altijd niet duidelijk, maar sinds ongeveer 1980 domineren dopamine en serotonine de gesprekken van professionals over psychose, depressie of angst. En is de prefrontale cortex niet in vorm, of de nucleus accumbens overprikkeld. We vergeten dingen door een stoornis in de hippocampus, en bij een angstaanval staan de amygdala in brand.
Zwart-wit
Kan allemaal waar zijn, maar er zijn ook nog wel wat verschillen tussen psychische klachten en andere medische aandoeningen. Een been is gebroken of niet, het cholesterol te hoog of niet, een cel kwaadaardig of niet, en een beetje zwangerschap bestaat niet. In het medische model is het allemaal behoorlijk zwart-wit, en in geval van botbreuken en een ontstoken blindedarm is er uitstekend mee te werken.
Maar psychische klachten zijn niet zwart-wit. Een depressie is iedere dag anders en ieder mens reageert anders op een traumatische gebeurtenis. Psychische klachten zitten altijd in het grijze gebied, waar zowel zwart als wit een plek hebben. Het denken in termen van wel of niet bij stemmingsproblemen is een simplificatie van de complexe, alledaagse realiteit van ieder mens. Het kan zo slecht niet gaan of er is ook nog wel iets dat goed gaat. Handicaps bestaan bij de gratie van talent, en omgekeerd.
“We kunnen tientallen pillen inzetten in de strijd tegen psychische klachten, maar slechts zelden leidt dit tot genezing.”
Wordt het niet hoog tijd om realistisch naar psychische klachten te kijken? De draaglast is te hoog en/of de draaglast te gering, en dat verklaart de klachten, die dus feitelijk een vorm van disbalans laten zien. We kunnen tientallen pillen inzetten in de strijd tegen psychische klachten, maar slechts zelden leidt dit tot genezing. Als alle problemen die we in ons leven tegenkomen zouden kunnen worden opgelost met een pil zou aan dit medicijn nog heel veel meer verdiend gaan worden dan aan het corona-vaccin.
Wonderpil
De wonderpil bestaat niet, maar wel het menselijke talent om bij iedere tegenslag ook een talent in te zetten om door de crisis heen te komen. behandelen van klachten is weinig waard zonder professionele aandacht voor het optimale benutting van iemands krachten.
Ook al ben je overtuigd dat de klachten hun oorsprong in het brein vinden, de uitdaging is en blijft om daar voor balans te zorgen.
Deze column werd oorspronkelijk gepubliceerd op Meer over Medisch.
Reacties