Op Bali ben ik, voor het eerst van mijn leven zonder reisgenoot.

Bali is voor niemand een straf, maar het is nog wel onwennig. Altijd was ik in gezelschap, en me verhouden tot mijn partner, het gezin of de vriend(en) waarmee ik reisde zorgde ook voor structuur. Maar dat bedenk ik me nu pas, doordat ik me enkel tot mezelf hoef te verhouden…

De digitale detox was een eerste hobbel, ik moest mezelf dwingen de telefoon gedurende de hele dag thuis te laten of er slechts een foto mee te maken. Het confronteerde me met de enorme rol die het apparaat in mijn leven is gaan spelen, en dat was best schokkend. Zoiets als de man die te veel drinkt ervaart na te zijn overgehaald om te stoppen met alcohol: pas dan wordt duidelijk hoeveel invloed de gewoonte had. Terwijl hij oprecht geloofde dat er weinig mis mee was…

Ik slaap, lees en schrijf vooral. Zonder vooropgesteld plan. De dutjes dienen zich op de raarste momenten aan, mede door de jetlag. Mijn hoofd wordt geleidelijk rustiger, ik ben alleen met mezelf en dat is goed.

Ik lees Annie Ernaux, dat zou iedereen moeten doen, haar fenomenale boeken over gebeurtenissen van decennia terug roepen een vreemd gevoel van herkenning bij me op. Je geestverwant voelen met een Franse schrijfster van 82 jaar, dat kan dus. Niet dat ik met mijn schrijfsels in haar buurt kom, die boeken zijn bijna een reden om zelf niets meer te publiceren.

Ik ben ook geen lid van het schrijversgilde, ik doe het er een beetje bij. Geen journalist, geen columnist, geen romancier. En ook al was ik lang psychiater: ik voelde me nooit een vanzelfsprekend lid van de beroepsgroep.

Nog eerder in mijn leven deed ik allerlei sporten in teamverband, maar ook daar voelde ik me vaak het buitenbeentje. Hardlopen in mijn eentje past me beter. Hoe komt dat toch? Zijn het de frequente verhuizingen geweest toen ik jong was? Heb ik een aangeboren of door omstandigheden veroorzaakt probleem om me te hechten? Ik mis het voor velen vanzelfsprekende vermogen volledig te verdwijnen in een groep. Terwijl ik er wel vaak naar verlangd heb.

“Ik ben ook geen lid van het schrijversgilde, ik doe het er een beetje bij. Geen journalist, geen columnist, geen romancier.”

De laatste maanden spookt steeds het begrip ‘dolende ziel’ door mijn hoofd. Dat is hoe ik me voel. En ik meen het ook te herkennen bij sommige mensen die ik ontmoet, dan klikt het direct.

Over een tijdje is mijn dochter klaar met haar middelbare school, en ga ik de plek verlaten waar ik nu woon. Een comfortabel appartement met een prachtig uitzicht op Haarlem, vanaf de twaalfde verdieping. Maar ik voel me er niet thuis. En ik heb nog geen enkel idee waar ik over een paar jaar woon, ik ben na bijna zestig jaar nog altijd niet geworteld op een plek in ons land. Is dat een drama? Ik denk het niet.

De ambitie om ‘erbij te willen horen’ opgeven is mijn belangrijkste doel in deze fase van mijn leven. Dan maar een rare snijboon. Pas als ik me goed met mezelf kan vermaken begint er een nieuw hoofdstuk van mijn reis door het leven, heb ik me bedacht.

Het is hier op Bali prettig oefenen.