Zonder dat het in het oog loopt zijn duizenden mensen verslaafd geraakt aan middelen die nog altijd op zeer grote schaal worden voorgeschreven.

Van de vele verslavingen die er bestaan is de verslaving aan medicijnen een van de meest onderschatte. Zonder dat het in het oog loopt zijn duizenden mensen verslaafd geraakt aan de slaap- en/of kalmeringstabletten, die nog altijd op zeer grote schaal worden voorgeschreven, maar ook op andere manieren gemakkelijk te bemachtigen zijn.

Dat steeds meer mensen moeite hebben om in slaap te vallen is ondertussen algemeen bekend, en dat er velen niet anders kunnen slapen dan door het nuttigen van een paar alcoholische consumpties weten we ook nog wel. Maar dat een onbekend deel van de mensen die oxazepam (Seresta), diazepam (Valium) of temazepam (Normison) voorgeschreven krijgen er vervolgens nooit meer vanaf komt krijgt maar weinig aandacht.

De huisartsen moedigen elkaar weliswaar aan om terughoudend te zijn met het voorschrijven van deze ‘pammetjes’, en het gebruik te beperken tot enkele weken, maar in de praktijk zijn er tienduizenden mensen die moeiteloos iedere drie maanden een nieuw herhalingsrecept krijgen voor deze middelen. Je kunt de benzodiazepines (de officiële verzamelnaam) ook in buurlanden kopen, via het internet bestellen, of gebruik maken van de voorraad van vrienden en bekenden. Een beetje drugsdealer heeft ze ook op het menu staan tegenwoordig.

En daarmee komen we bij een ander probleem: in de verslavingszorg zien we steeds meer mensen met een verslaving aan meerdere middelen tegelijk. Alle mogelijke combinaties kom je in de praktijk ook tegen: alcohol met pillen, cocaïne en cannabis, GHB en slaappillen, en dan hebben we het nog niet eens over mateloosheid in gedrag (gokken, gamen, porno).

De behandeling van medicijnverslaving is lastig vanwege de langdurige afbouw (detox), die vaak nodig is, en de grote zucht (craving) die daarbij vaak optreedt. De kans op een terugval is daardoor groot, zeker nu de mogelijkheden om de middelen illegaal te bemachtigen alleen maar talrijker worden.

Hoe we dit probleem het beste kunnen tackelen is niet geheel duidelijk. Er zijn weliswaar goede afbouwschema’s en welwillende artsen om ondersteuning te bieden, maar net als bij veel andere verslavingen lijkt ook hier de overgrote meerderheid zich nooit te melden voor professionele hulp. De eerste stap is dan ook niet meer of minder dan het onderwerp op de agenda krijgen.

In de uitzending van Brandpunt van dinsdag 23 februari gaat dit geschieden: een ervaringsdeskundige hulpverlener en een mevrouw die midden in haar afbouw zit doen eerlijk hun verontrustende verhaal. Een aanrader om even naar te kijken, ook voor artsen die niet alleen voorschrijver zijn, maar met enige regelmaat ook zelf verslaafd.

Lees de column (en reacties) op Joop.